Saturno (planeta)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Saturno  ♄
Caracteristicas orbitals
Radio meyo: 1,4267254·1012
Excentricidat: 0,05415060
Periodo orbital
(sideral):
29a 167d 6,7h
Periodo orbital
(sinodico):
378,1 días
Inclinación: 2,48446°
Velocidat orbital meya: 9672,4 m/s
Satelites: 61
Caracteristicas fisicas
Diametro equatorial: 1,20536·108 m
Superficie: 4,38·1016
Masa: 5,688·1026 kg
Densidat meya: 690 kg/m³
Gravedat superficial: 9,05 m/s²
Velocidat d'escape: 35.490 m/s
Periodo de rotación: Ecuat. 10h 13m 59s
Interno 10h 39m 25s
Inclinación axial: 26,73°
Albedo: 0,47
Temperatura superficial:
 • Minima: 82 K
 • Meyana: 143 K
Caracteristicas atmosfericas
Hidrocheno >93%
Helio >5%
Metano 0,2%
Vapor d'augua 0,1%
Amoniaco 0,01%
Etano 0,0005%
Fosfina 0,0001%
Iste articlo ye sobre a planeta Saturno, ta atros usos d'iste termin se veiga Saturno.

Saturno ye a seisena planeta per orden de distancia a o Sol[1] y a segunda mas gran d'o Sistema Solar, dimpués de Chupiter tanto per a mida como per a masa d'él. Saturno, chunto con Chupiter, Urano e Neptuno, se clasifica como chiganta gaseosa. A vegatas, istas cuatre planetas se dicen chovianas, que significa "parellanas a Chupiter".

Estando a planeta mes luenga d'o Sistema Solar alufrable a uello espullato en o cielo nocturno dende a Tierra, ye conoixito dende a Prehistoria e corresponde a o Fenón (Φαίνων (Phaínōn)) de l'astronomía griega, a o Zohal (زُحَل) de l'astronomía arabe asinas como a o Tǔxīng (土星 / "Estrela d'a Tierra") de l'astronomía chinesa.

Dezaga d'un uso antigo, a la fin Saturno se clama asinas en honor a o dios romano Saturno, equivalent en a mitolochía griega a Cronos. O simbolo d'él "", d'orichen antigo, representarba a falz de dito dios u estarba derivato d'a letra griega kappa κ minuscla, inicial d'o griego antigo Κρόνος (Krónos). Manimenos, a Unión Astronomica Internacional recomienda substituir o simbolo "" per l'abreviadura "S", correspondent a la letra latina S mayuscla, inicial d'o anglés Saturn.

Saturno ye una planeta chiganta, con o mesmo títol que Chupíter, Urano e Neptuno, e mes precisament una chiganta gaseosa de tipo chupíter fredo como Chupíter. Con un diametro circa nueu vegatas e meya a d'a Tierra, ye principalment composato per hidrocheno y helio. A masa d'él equivale 95 vegatas a d'a Tierra e o volumen d'él 900 ye o d'a planeta nuestra. O suyo periodo orbital ye circa 29 anyadas. Yera en o perihelio o 26 de chulio de 2003 y estará en o afelio d'él o 17 d'abril de 2018 e dimpués en o pericheo o 27 de chunio de 2018.

Saturno poseye un sistema d'aniellos, composatos principalment per particlas de chelo e polvo. Saturno en poseye de numerosos satelites, d'os cuals cincuanta e tres se son confirmatos e nombratos. Titán ye o satelite d'él mes gran e a segunda luna mes gran d'o Sistema Solar aprés Ganimedes arredol Chupíter. Titán ye mes gran que Mercurio e ye a unica luna d'o Sistema Solar que poseye una atmosfera significativa.

A velocidat d'o viento sobre Saturno puet alcanzar os 1 800 kilometros per hora, una valor superior que as revelatas per Chupíter mas menor que sobre Neptuno.

  1. (en) "Saturn" en a pachina web d'a NASA

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search