Uxmal

Ciudá prehispánica de Uxmal

Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO
Pirámide del Adivín.
Llugar	Méxicu
Criterios	Cultural: i, ii, iii
Referencia	791
Inscripción	1996 (XX Sesión)
Área	América Llatina y el Caribe

Uxmal o Óoxmáal /óːʃmáːl/ ye una antigua ciudá maya del periodu clásicu. Na actualidá ye unu de los más importantes xacimientos arqueolóxicos de la cultura maya, xunto colos de Chichén Itzá y Tikal. Ta alcontrada nel conceyu de Santa Elena nel estáu de Yucatán, Méxicu. Allugar na llamada zona Puuc y ye la ciudá más representativa d'esti estilu arquiteutónicu.

Alcontrar a 62 km al sur de Mérida, capital del estáu de Yucatán en Méxicu. Les sos edificaciones destaquen pol so tamañu y decoración. Ente elles, según ente otres ciudaes de la zona, hai construyíes unes calzaes llamaes sacbés.

Los sos edificios son típicamente del estilu Puuc, con murios baxos llisos sobre los que s'abrir frisos bien afataos a base de representaciones de les cabañes típiques mayes, que se representen por columnillas (en representación de les cañes coles que se construyíen les parés de cabanos) y figures trapezoidales (en representación de los teyaos de paya), culiebres enllazaes y, en munchos casos bicéfales, mazcarones del dios de l'agua, Chaac coles sos grandes ñarices que representen los rayos de les nubes, y culiebres emplumaes coles fauces abiertes saliendo de los mesmos seres humanos. Tamién s'aprecia en delles ciudaes inflúis d'orixe nahua y el siguimientu del cultu a Quetzalcóatl y Tláloc que s'integraron coles bases orixinales de la tradición Puuc.

Les construcciones aprovechen el relieve del terrén pa ganar altor y adquieren volumes bien importantes, destaquen la Pirámide del Adivín, con cinco niveles, y el Palaciu del Gobernador qu'ocupa una estensión de más de 1.200m².