Aaron Burr

Si Aaron Burr, Jr. (Pebrero 6, 1756 - Setyembre 14, 1836) sarong Amerikanong pulitiko, rebolusyonaryo sa Gerang Rebolusyonaryong Amerikano, asin adbenturero. Siya nagsirbe sa irarom kan administrasyon ni Thomas Jefferson bilang ika-3ng Bise-presidente kan Estados Unidos (1801-1805) asin siya an pinaka-enot na bise-presidente na dai nakatukaw komo presidente.

Siya na kaapil sa Partido Demokratiko-Republikano, na an balwarte yaon sa Nueva York, nagsirbe sa New York State Assembly (1784-1785), 1798-1801), komo Attorney General (1789-1791), komo Senador kan Nueva York (1791-1797), asin sarong termino komo bise-presidente ni Thomas Jefferson.

Nagin siyang kandidato para Presidente kan 1800 asin nagtabla siya ki Thomas Jefferson sa 73 na botong elektoral, asin huli kaini pwede siya magin presidente o bise. An pangyayaring ini nakuang darahon an problema sa U.S. House of Representatives, kun saen pakabilang nin 36 na balota, pinagmarhay na si Jefferson an mapiling Presidente asin si Burr an mapiling Bise niya. Sa katongdan niyang ini siya an nagtukaw komo Presidente kan Senado sa pagbista sa impeachment ni Samuel Chase.

Durante kan kampanya niya kan taon 1804 sa pagdalagan bilang gobernador kan Nueva York, si Burr parating nalalamuda' sa mga publikadong artikulo ni Alexander Hamilton na iyo an manugang ni Philip Schuyler, an enot na senador kan Estados Unidos haleng Nueva York, na saiyang nadaog sa pagngata' kaini na magdalagan liwat sa dating katongdan kan taon 1791. Huli kan mga malalanit na mga pagduhagi' ni Hamilton, saiyang inangat ini sa sarong duelo kan Hulyo 11, 1804 kun saen saiyang naputlan-buhay an huri.

An duelong ini nagin bantog bareta sa historya kan Amerika asin nagkaigwang hararom na epekto sa pulitika. Si Burr hinabla sa duwang estado kan Nueva York asin kan New Jersey sa paggadan ki Hamilton alagad pareho siya napawa'ran-sala. Sa pangyayaring ini, nagsapo siya nin katakottakot na tuyaw asin taboga' mala ta iyo ini an nagtapos sa karera niya sa pulitika sa Subangan dawa ngane popular pa siya sa Solnopan asin sa Habagatan. Sabihon pa, an biglang pagkagadan ni Hamilton iyo an nagpaluyang gayo kan Partido Federalista.

Pakatapos niya kan saiyang turno pagka-bise kan 1805, siya naglahaw-lahaw. Nagpasiring siya sa lugar na kadto inaapod na Solnopan, orog na duman sa Ohio River Valley asin kadtong mga kadagaan na sakop sa Barakalan kan Louisiana. Siya nagpapangandam na magfilibustero sa laog kan mga pagrorogaring kan mga Espanyol sa Mehiko engkaso magkaigwa nin gera laban sa Espanya, na sinasabing may pagka-ilegalidad huli sa Neutrality Act of 1794. Huli sa mga huringhuding na si Burr gusto maglitik sa Estados Unidos asin magpatindog nin sadiring monarkiya sa parteng solnopan kan Norte Amerika, siya inaresto kan taon 1807 asin pigbista sa salang pagtraydor, alagad mayong saysay an akusasyon. Siya napawaran-sala. Nagsadiring magtulas sa Europa siya asin pakalihis nin pirang taon, nagbalik sa syudad kan Nueva York sa pagpraktis nin abogasya. Nagbuhay siya nin haros tago sa mata nin publiko sagkod na magadan.