Dispac'h Greantel

   

13 Du 2012 : lakaet eo bet ar pennad-mañ war ar renk evit bezañ anavezet evel « pennad mat ». Gallout a rit reiñ hoc'h ali war ar c'hinnig-se. Sellet ouzh ar c'hemmoù kaset d'ar pennad dibaoe m'eo bet kinniget evit bezañ ur "pennad mat".

An Dispac'h Greantel eo an anv bet roet d'ar mare eus Istor ar bed ma voe kemmoù bras ha buan en armerzh, er gevredigezh hag er galvezoniezh. Deuet eus ar Rouantelezh-Unanet e kreiz an XVIII^vet kantved en em strewas an araokadennoù kalvezel betek ma voe kemmet al labour-douar, ar greanterezh ha dre se buhez an dud er bed a-bezh.

Un troc'h pouezus en Istor e voe an dispac'h-se, pa droas ar gouerien a laboure gant loened da vicherourien a embrege mekanikoù. Tamm-ha-tamm e voe kemmet diazezoù armerzhel ar gevredigezh, pa 'z ejont war-du ar c'henderc'hadur greantel : e-lec'h bezañ fardet gant an dorn e stalioù bihan e voe an traezoù savet marc'hadmatoc'h gant ijinennoù e labouradegoù divent ; kalz tud a zilezas al labour-douar a-benn mont e kêr ma kinnige al labouradegoù muioc'h ag implijoù, ha gopret gwelloc'h.
Ar c'hêrioù a droas da greizennoù dreistpoblet gant micherourien baour, alese ganedigezh mennozhioù politikel nevez a stummas ar bed a-vremañ : frankizouriezh ha sokialouriezh, da skouer.

Bras-divent e voe levezon an Dispac'h greantel er bed a-bezh^[1]. Adal 1870 e voe ur bazenn nevez e diorroadur ar reizhiad kevalaour, pa c'hoarvezas an Eil Dispac'h Greantel : dre an araokadennoù teknikel hag armerzhel e voe ijinet listri dir, trenioù hag, adal 1873, ar c'heflusker helosk diabarzh hag an tredan.

Lod istorourien a laka dibenn an Dispac'h Greantel war-dro ar bloavezh 1820, hogen kenemglev zo etrezo evit lavaret ne oa an Dispac'h-se nemet deroù un heuliad kemmoù a bad betek hiziv an deiz. Darn anezho a laka an Eil Dispac'h Greantel da gregiñ raktal goude 1820.
Dizemglev zo c'hoazh etre an istorourien diwar-benn pennabeg an Dispac'h Greantel hag a-zivout ar fed ma loc'has e Bro-Saoz – diwar an tabut-se e voe kroget da studiañ an darvoudoù dre ar skiantoù.

1. ↑ BROWN Lester Russell, Eco-Economy, Building an Economy for the Earth, Earthscan Ltd, 2003, ISBN 978-1-85383-904-7 Googlebooks