Gladdalc'helezh

Gladdalc'helezh

sistem politikel

Iskevrennad eus	landed property
Anvet diwar	aotrouniezhoù
Heuliet gant	Renad Kozh, neo-feudalism
Prantad	Krennamzer
Abeg kentizh	aotrouniezhoù

Ar c'hladdalc'helezh^[1] — pe feodelezh^[2] — zo ur reizhad politikel ma'z eo gwan ar galloud uhelañ, hini ar roue da skouer, ha kreñvoc'h galloud an aotrouien, konted pe baroned, a zalc'h ar glad, pe an douar, hag a zo dindan ar roue.

Ar c'hladdalc'helezh zo ur meiziad hag ur ger savet gant an dud desket er XVII^vet kantved. Dont a ra eus ar ger dalc'h. Dindan stumm latin ar ger, fevum, an hini ofisiel nemetañ neuze, ez eo anavezet an dalc'hoù abaoe an X^vet kantved^[3]. Ar reizhiad deskrivet gant ar ger gladdalc'helezh avat ne oa ket gwelet evel ur reizhiad politikel splann evit an dud a oa o vevañ er Grennamzer.

Hervez e dermenadur klasel gant François-Louis Ganshof (1944), ar c'hladdalc'helezh a oa un hollad ensavadurioù a groue hag a vere dleadoù ha servijoù, er brezel dreist-holl, a-berzh un den dieub, anvet "gwaz", en eskemm ouzh madoù peurliesañ, anvet un "dalc'h", roet gant an aotrou^[4].

Aozadur e tri urzh ar gevredigezh a oa bet kroget en IXvet kantved gant an Iliz a-benn reizhekaat doareoù bevañ an noblañs da geñver ar re munut, ha da geñver ar brezeligoù dibaouez etre an aotrouien.

1. ↑ Roparz Hemon, Ronan Huon, Dictionnaire Français-Breton, 1997, p 1083
2. ↑ Kreizenn ar geriaouiñ, Geriaoueg Istor geografiezh ekonomiezh
3. ↑ Jean-François Lemarignier, La France médiévale - Institutions et société, Armand Colin, 2005, p. 100.
4. ↑ François-Louis Ganshof, Qu'est-ce-que la féodalité ?, Tallandier : Paris, 1982, (ISBN 2-235-01299-X), p. 13.