Hlor

Hlor,  ₁₇Cl

Hlor u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Hlor, Cl, 17
Serija	Halogeni
Grupa, Perioda, Blok	17, 3, p
Izgled	žuto-zeleni gas
Zastupljenost	0,19[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	35,453[2][3] u
Atomski radijus (izračunat)	100 (79) pm
Kovalentni radijus	99[4] pm
Van der Waalsov radijus	175 pm
Elektronska konfiguracija	[Ne] 3s2 3p5
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 7
1. energija ionizacije	1251,2 kJ/mol
2. energija ionizacije	2298 kJ/mol
3. energija ionizacije	3822 kJ/mol
4. energija ionizacije	5159 kJ/mol
5. energija ionizacije	6542 kJ/mol
6. energija ionizacije	9362 kJ/mol
7. energija ionizacije	11018 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	gas
Kristalna struktura	ortorompska
Gustoća	3,2149[5] (na 0 °C, 1013 mbar) kg/m3
Magnetizam	dijamagnetičan (${\displaystyle \chi _{m}}$ = −2,3 · 10−8)[6]
Tačka topljenja	171,6 K (−101,5 °C)
Tačka ključanja	238,5[7] K (−34,6 °C)
Molarni volumen	(čvrst) 17,39 · 10−6 m3/mol
Toplota isparavanja	20,4[7] kJ/mol
Toplota topljenja	3,203 kJ/mol
Pritisak pare	6,78 · 105[5] Pa pri 293 K
Brzina zvuka	206[6] m/s pri 298 K
Specifična toplota	480 J/(kg · K)
Toplotna provodljivost	0,0089 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	±1, 3, 4, 5, 6, 7
Oksid	?
Elektrodni potencijal	1,36 V (Cl + e− → Cl−)
Elektronegativnost	3,16 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 33Cl sin 2,511 s ε 5,583 33S 34Cl sin 1,5264 s ε 5,492 34S 35Cl 75,77 % Stabilan 36Cl sin 301.000 god β- 0,709 36Ar ε 1,142 36S 37Cl 24,23 % Stabilan 38Cl sin 37,24 min β- 4,917 38Ar 39Cl sin 55,6 min β- 3,442 39Ar 40Cl sin 1,35 min β- 7,480 40Ar 41Cl sin 38,4 s β- 5,730 41Ar
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja T Otrovno N Opasno za okoliš
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 23-36/37/38-50 S: (1/2-)9-45-61
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Hlor (latinski: chlorium) jeste hemijski element sa simbolom Cl i atomskim brojem 17. Hlor se nalazi u grupi halogenih elemenata (grupa 17) i drugi je najlakši halogen nakon fluora. U standardnim uslovima temperature i pritiska, element je žuto-zeleni gas, pri čemu se nalazi u obliku dvoatomske molekule. Hlor ima najviši afinitet prema elektronu i treću po veličini elektronegativnost među svim reaktivnim elementima. Iz tog razloga, on je vrlo jako oksidirajuće sredstvo. Slobodni hlor je vrlo rijedak na Zemlji, a obično je rezultat direktne ili indirektne oksidacije pomoću kisika.

Najčešći i najuobičajeniji spoj hlora, natrij-hlorid (obična kuhinjska so), bio je poznat iz antičkih vremena. Oko 1630. gasni hlor je prvi put sintetiziran u hemijskoj reakciji, ali nije bio prepoznat kao fundamentalno važna supstanca. Određivanje osobina gasnog hlora sačinio je Carl Wilhelm Scheele, koji je 1774. pretpostavio da se radi o oksidu nekog novog elementa. Međutim, hemičari su 1809. otkrili da je taj gas zapravo čisti hemijski element, što je u svojim radovima potvrdio i Humphry Davy 1810. koji novi element nazvao današnjim imenom, izvedenim iz grčkog χλωρóς (hloros, žuto-zeleni).

Gotovo sav hlor u Zemljinoj kori nalazi se u vidu hlorida u raznim ionskim spojevima, uključujući i kuhinjsku so. On je drugi najrasprostranjeniji halogeni element i 21. najrasprostranjeniji element u Zemljinoj kori. Elementarni hlor se industrijski proizvodi iz slane vode pomoću elektrolize. Veliki potencijal elementarnog hlora za oksidiranje drugih elemenata komercijalno se koristi u sastavu mnogih izbjeljivača i dezinfekcijskih sredstava, a općenito se koristi kao nezamjenjiv reagens u hemijskoj industriji. On se koristi i pri proizvodnji mnogih potrošačkih roba i proizvoda, od čega dvije trećine otpada na organske hemikalije poput polivinil hlorida, kao i mnoge poluproizvode u proizvodnji plastičnih i drugih proizvoda za krajnju potrošnju. Takvi proizvodi obično ne sadržavaju elementarni hlor. Elementarni hlor i spojevi hlora često se koriste kao dezinfekcijsko sredstvo koje se direktno sipa u bazene za kupanje čime se oni čiste.

U obliku hloridnih iona, hlor je neophodan i nezamjenjiv za sva poznata živa bića. Druge vrste spojeva hlora su rijetki u živim organizmima, a vještački proizvedeni organohlorni spojevi mogu biti potpuno inertni ali i veoma otrovni. U gornjim slojevima Zemljine atmosfere, organske molekule koje sadrže hlor poput hlorofluorougljika uključene su u uništavanje ozonskog omotača. Malehne količine elementarnog hlora se generiraju oksidacijom hlorida do hipohlorita u neutrofilima, kao dio imunog odgovora protiv bakterija. Elementarni hlor u visokim koncentracijama je ekstremno opasan i otrovan za sve žive organizme, a koristio se tokom Prvog svjetskog rata kao prvo gasovito hemijsko bojno oružje.

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom harry
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom wieser
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom iupac
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom atlasmin
5. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom gestis
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom crc
7. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom zhang