Kalifornij

Kalifornij,  ₉₈Cf

Kalifornij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Kalifornij, Cf, 98
Serija	Aktinoidi
Grupa, Perioda, Blok	Ac, 7, f
Izgled	srebrenasti metal
Zastupljenost	0 %
Atomske osobine
Atomska masa	(251)[1] u
Atomski radijus (izračunat)	186±2[2] ( -) pm
Kovalentni radijus	225 pm
Van der Waalsov radijus	? pm
Elektronska konfiguracija	[Rn] 5f107s2[1]
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 32, 28, 8, 2
1. energija ionizacije	608[1] kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	3-4[1]
Kristalna struktura	heksagonalna
Gustoća	15100[1] kg/m3
Magnetizam	?
Tačka topljenja	1173 K (900[1] °C)
Tačka ključanja	1743 K (1470[3] °C)
Molarni volumen	16,50 · 10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	? kJ/mol
Toplota topljenja	? kJ/mol
Brzina zvuka	? m/s
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	+2, +3, +4[4]
Oksid	?
Elektrodni potencijal	−1,910 V (Cf3+ + 3e− → Cf)[2]
Elektronegativnost	1,3[5] (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 247Cf sin 3,11 h ε (≈ 100 %) 0,646 247Bk α (0,035 %) 6,527 243Cm 248Cf sin 334 d α (≈ 100 %) 6,361 244Cm SR (0,0029 %) ? ? 249Cf sin 351 god α (≈ 100 %) 6,295 245Cm SR (5,0 · 10−7 %) ? ? 250Cf sin 13,08 god α (≈ 100 %) 6,128 246Cm SR (0,077 %) ? ? 251Cf sin 900 god α (≈ 100 %) 6,176 247Cm SR (?) ? ?
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja Oznaka upozorenja nepoznata[6]
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: / S: /
Ostala upozorenja
Radioaktivnost
Radioaktivni element
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Kalifornij (latinski - californium) je radioaktivni metalni element sa hemijskim simbolom Cf i atomskim brojem 98. Element je prvi put napravljen 1950. na Univerzitetu California, u laboratoriji za zračenje u gradu Berkeley, bombardiranjem jezgra kirija alfa česticama (ionima helija-4). Spada u aktinoide. Šesti je transuranijski element koji je sintetiziran, i ima drugu najveću atomsku masu od svih elemenata koji su napravljeni u dovoljno velikim količinama, vidljivim golim okom (poslije ajnštajnija). Ime je dobio po univerzitetu gdje je napravljen i istoimenoj državi Kaliforniji. Najteži je element koji se može prirodno pronaći na Zemlji, svi teži elementi se mogu dobiti isključivo samo sintezom.

Postoje dva kristalna oblika kalifornija pod normalnim pritiskom: jedan iznad i jedan ispod 900 °C. Treći oblik postoji samo pod velikim pritiskom. Kalifornij polahko tamni na zraku pri sobnoj temperaturi. Spojevi kalifornija dominiraju u hemijskim oblicima elementa, naročito kalifornij(III), koji može učestvovati u tri hemijske veze. Najstabilniji među njegovih 20 poznatih izotopa je kalifornij-251, koji ima vrijeme poluraspada od 898 godina. Ovako kratko vrijeme poluraspada znači da se ovaj element ne može naći u značajnim količinama u Zemljinoj kori. Izotop ²⁵²Cf sa vremenom poluraspada od oko 2,64 godine, je najčešći izotop i proizvodi se u Nacionalnoj laboratoriji Oak Ridge u SAD-u te u Istraživačkom institutu atomskih reaktora u Rusiji.

On je jedan od malobrojnih transuranijskih elemenata koji imaju praktičnu primjenu. Većina aplikacija koristi osobine određenih izotopa kalifornija koji emitiraju neutrone. Naprimjer, kalifornij se koristi da bi se pokrenuli nuklearni reaktori, i primjenjuje se kao izvor neutrona pri proučavanju materijala pomoću neutronske difrakcije i neutronske spektroskopije. On se također može koristiti u nuklearnoj sintezi elemenata viših masa; ununoktij (element 118) je sintetiziran bombardiranjem atoma kalifornija-249 ionima kalcija-48. Korištenje kalifornija je problematično zbog opasnosti od njegove radioaktivnosti i sposobnosti elementa da ugrozi formiranje crvenih krvnih ćelija putem njegove bioakumulacije u koštanom tkivu.

1. ^ ^{a b c d e f} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom crc
2. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom binder
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom katz
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom greenwood
5. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom emsley1998
6. ^ EU ovaj element još uvijek nije stavila na spisak opasnih elemenata, međutim trenutno nije moguće pronaći pouzdani izvor ili literaturu o opasnim svojstvima ove supstance. Radioaktivnost ne spada u opasna svojstva koja se ovdje navode.