Natrij

Natrij,  ₁₁Na

Natrij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Natrij, Na, 11
Serija	Alkalni metali
Grupa, Perioda, Blok	1, 3, s
Izgled	srebreno bijeli
Zastupljenost	2,64[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	22,98976928 u
Atomski radijus (izračunat)	180 (190) pm
Kovalentni radijus	154 pm
Van der Waalsov radijus	227 pm
Elektronska konfiguracija	[Ne] 3s1
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 1
1. energija ionizacije	495,8 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	0,5
Kristalna struktura	kubična prostorno centrirana
Gustoća	968[2] kg/m3
Magnetizam	paramagnetičan (${\displaystyle \chi _{m}}$ = 8,5 · 10−6)[3]
Tačka topljenja	370,87 K (97,72 °C)
Tačka ključanja	1163 K (890[4] °C)
Molarni volumen	23,78 · 10−6 m3/mol
Toplota isparavanja	97,4[4] kJ/mol
Toplota topljenja	2,60 kJ/mol
Pritisak pare	1 Pa pri 554[3] K
Brzina zvuka	3200 m/s pri 293,15 K
Specifična toplota	1230 J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	21 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	140 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	1
Oksid	Na2O
Elektrodni potencijal	−2,713 V (Na++ e− → Na)
Elektronegativnost	0,93 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 21Na sin 22,49 s ε 3,547 21Ne 22Na sin 2,602 god ε 2,842 22Ne 23Na 100 % Stabilan 24Na sin 14,959 h β- 5,516 24Mg 25Na sin 59,1 s β- 3,835 25Mg
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja F Lahko zapaljivo C Nagrizajuće
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 14/15-34 S: (1/2-)5-8-43-45
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Natrij (latinski: natrium) jest hemijski element koji ima simbol Na i atomski broj 11. U periodnom sistemu nalazi se u trećoj periodi i kao alkalni metal u IA (glavnoj) grupi. Jedini stabilni izotop mu je ²³Na.

Elementarni natrij prvi put je dobio Humphry Davy 1807. godine putem elektrolize istopljenog natrij hidroksida te mu dao ime sodium. Ovaj naziv se i danas koristi u mnogim jezicima, kao što su engleski i francuski, a njegovi nazivi u romanskim i nekim slavenskim jezicima se donekle razlikuju. U bosanskom jeziku, ime natrij je izvedeno iz arapskog ناترون natrun, natron, odnosno iz egipatskog netjerj. Pored bosanskog, ovaj naziv je raširen i u germanskim i slavenskim jezicima.

U normalnim uslovima, natrij je poput voska mehki metal, srebrenastog sjaja i izuzetno reaktivan. Zbog svoje velike reaktivnosti metalni (elementarni) natrij se skladišti u inertnim uslovima, najčešće u parafinskom ulju ili petroleumu, a za veće količine koriste se hermetički zatvorene čelične bačve. Natrij spada među deset najčešćih elemenata u Zemljinoj kori. Javlja se u brojnim mineralima u stijenama i na morskom dnu. U okeanima su također rastvorene značajne količine natrija u obliku iona.

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom binder
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom greenwood
3. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom crc
4. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom zhang