Salahudin

Salahudin
Sultan Egipta
Vladavina	1171 - 1193.
Prethodnik	Al-Adid
Nasljednik	Al-Aziz Uthman
Sultan Sirije
Vladavina	1174 - 1186.
Prethodnik	Nur ad-Din
Nasljednik	Al-Afdal ibn Salah ad-Din
Supružnik	Ismat ad-Din Khatun
Dinastija	Ejubidi
Otac	Najm ad-Din Ejub
Rođenje	1138. Tikrit, Irak
Smrt	4. mart 1193. Damask, Sirija
Mjesto sahrane	Umejadska džamija, Damask, Sirija

Salah ad-Din Jusuf ibn Ejub (Arapski صلاح الدين يوسف بن أيوب; rođen 1138 - 4. mart 1193), poznatiji u islamskom svijetu kao Salahudin a na zapadu kao Saladin,^[1][2][3] je bio prvi sultan Egipta i Sirije^[4] i osnivač Ejubidske dinastije, koja je dobila ime po njegovom ocu. Kao sunitski musliman kurdskog porijekla,^[5][6][7] Salahudin je predvodio muslimanski otpor evropskim križarima u Levantu. Na vrhuncu svoje moći, njegov sultanat je obuhvatao Egipat, Siriju, Mezopotamiju, Hidžaz, Jemen i druge dijelove sjeverne Afrike.^[8] Poznat je po oslobođenju Jerusalima 1187. godine.^[9]

Nakon dolaska u Fatimidski Egipat 1163. godine, Salahudin je izabran u Fatimidsku vladu na osnovu svojih vojnih uspjeha protiv križara i bio je u blizini halife al-Adida. Kada je Salahudinov stric Shirkuh umro 1169. godine, al-Adid je imenovao Salahudina vezirom; to je bio rijedak slučaj da se imenuje jedan sunitski musliman na tako važan položaj u šiitskom halifatu. Tokom svog mandata kao vezir, Salahudin je počeo da podriva Fatimidske ustanove, a nakon smrti al-Adida 1171. godine preuzeo je vlast i ponovo oformio Abasidski halifat u Egiptu. U narednim godinama, vodio je pohode protiv križara u Palestini, osvojio Jemen i ugušio fatimidsku pobunu u Gornjem Egiptu.

Nedugo nakon smrti Nura ad-Dina 1174. godine, Salahudin je lično predvodio zauzimanje Sirije. Do sredine 1175. godine, Salahudin je zauzeo Hamu i Homs, pozivajući na animozitet prema bivšim Zengid gospodarima, koji su bili zvanični vladari Sirije. Ubrzo nakon toga, porazio je Zengid vojsku u bici kod rogova Hame i proglašen je sultanom Egipta i Sirije od strane abasidskog halife al-Mustadija. Do 1182. godine, Salahudin je zauzeo cijelu Siriju osim zengidskog uporišta Mosula.^[10]

Pod Salahudinovim ličnim vodstvom, Ejubidska vojska je porazila krstaše u odlučujućoj bici kod Hitina 1187. godine, zauzimajući Palestinu od krstaša koji su je 88 godina ranije osvojili. Iako je križarska kraljevina Jerusalem i dalje postojala, poraz kod Hitina je označio prekretnicu u sukobu sa muslimanskim silama u regionu. Umro je 1193. godine u Damasku, dajući veliki dio svog bogatstva svojim podanicima. Sahranjen je u mauzoleju pokraj Umejadske džamije. Salahudin je postao istaknuta ličnost u arapskoj, turskoj, kurdskoj, perzijskoj i islamskoj kulturi,^[11] a često se opisuje kao najpoznatiji Kurd u historiji ovog naroda.^{[12][13][14][15]}

1. ^ "Saladin | Biography, Achievements, Crusades, & Facts | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). Pristupljeno 16. 6. 2023.
2. ^ "PBS - Islam: Empire of Faith - Profiles - Saladin". www.pbs.org. Pristupljeno 16. 6. 2023.
3. ^ published, Jonathan Gordon (23. 3. 2022). "Saladin: Muslim ruler who defeated the Crusaders". livescience.com (jezik: engleski). Pristupljeno 16. 6. 2023.
4. ^ Eddé, Anne-Marie "Saladin" trans. Jean Marie Todd Harvard University Press, 2011, p. 17, ISBN 978-0-674-28397-8, "Syria, all the territory of present day Syria, Lebanon, Jordan, Palestine and Israel".
5. ^ A number of contemporary sources make note of this. The biographer Ibn Khallikan writes, "Historians agree in stating that [Saladin's] father and family belonged to Duwin [Dvin]. ... They were Kurds and belonged to the Rawādiya (sic), which is a branch of the great tribe al-Hadāniya": Minorsky (1953), p. 124. The medieval historian Ibn Athir, also a Kurd, relates a passage from another commander: "... both you and Saladin are Kurds and you will not let power pass into the hands of the Turks": Minorsky (1953), p. 138.
6. ^ Humphreys, R. Stephen (1977). From Saladin to the Mongols: The Ayyubids of Damascus, 1193–1260. State University of New York Press. str. 29. ISBN 0-87395-263-4. Among the free-born amirs the Kurds would seem the most dependent on Saladin's success for the progress of their own fortunes. He too was a Kurd, after all ...
7. ^ "Encyclopedia of World Biography on Saladin". Pristupljeno 20. 8. 2008.
8. ^ "Saladin - Background, Crusades & Facts". HISTORY (jezik: engleski). 5. 8. 2021. Pristupljeno 16. 6. 2023.
9. ^ Cartwright, Mark. "Saladin". World History Encyclopedia (jezik: engleski). Pristupljeno 16. 6. 2023.
10. ^ Eddé, Anne-Marie, "Saladin" trans. Jean Marie Todd Harvard University Press, 2011, p. 382, ISBN 978-0-674-05559-9.
11. ^ Moors' Islamic Cultural Home souvenir III, 1970–1976 Islamic Cultural Home, 1978, p. 7.
12. ^ Michael M. Gunter (2010). Historical Dictionary of the Kurds (2 izd.). Scarecrow Press. str. xxiii. ISBN 9780810875074. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
13. ^ Carole Hillenbrand (1999). The Crusades: Islamic Perspectives (illustrated izd.). Psychology Press. str. 594. ISBN 9781579582104. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
14. ^ Christopher Catherwood (2008). Making War In The Name Of God. Kensington Publishing Corp. str. 36. ISBN 9780806531670. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
15. ^ James F. Dunnigan (1991). A Quick & Dirty Guide to War: Briefings on Present and Potential Wars (3, illustrated, revised izd.). Quill/W. Morrow. str. 174. ISBN 9780688100339. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)