Vede

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Vede, (jednina: Veda) su temeljni i sveti tekstovi hinduizma, a imaju i poseban značaj kao najstarija djela indijske i svjetske književnosti. Napisane su u formi stiha i strofe, pretežno vjerskog sadržaja ali i sa stihovima inspirisanim svjetovnim pojavama i laičkog karaktera.

U doslovnom prijevodu, riječ veda znači znanje, i istog je korijena kao naša riječ vid odnosno, slovenska veda – nauka.

U užem smislu riječi, veda označava grupu od četiri veoma stare zbirke tekstova (samhite). To su Rgveda, Samaveda, Jadžurveda i Atarvaveda. Smatra se da su ovi tekstovi nastali u periodu od oko 1500-500. godine p. n. e. a stvarani su tokom života mnogih generacija da bi u VIII stoljeću p. n. e. dobili oblik koji nam je danas poznat.

Pošto su vede imale status svetog i božanski nadahnutog, dugo vremena čuvale su se od neposvećenih i prenosile se samo usmeno. I pored pomno razrađenog sistema učenja, ponavljanja i reprodukcije vedskih sadržaja, vjerovatno je da je u takvom načinu predaje dolazilo do mnogih izmjena, različitih interepretacija i tumačenja što je na kraju ipak rezultiralo potrebom za zapisivanjem, povezivanjem i sortiranjem najrazličitijih stihova u dovoljno smislen i razumljiv vjerski kanon. Budući da ima veoma drevne korijene te u sebi sadržava brojna mjesta koja je trebalo razjasniti i objasniti, originalne vede prati i obimna prozna literatura s komentarima (brahmanama), studijama o jeziku, fonetici, gramatici, raspravama (upanišade) i sl. U širem smislu riječi u vede uključujemo i takve radovi te vede u tom smislu predstavljaju jedan od najranijih i najsveobuhvatnijih tragova pisane kulture čovječanstva.