Islam

Usaraydiyos nga Abrahamnong relihiyon ang Islam (Inarabo: الإسلام; al-'islām) nga nagsugod sa mga panudlo ni Muhammad, usa ka Arabo nga inila sa natad sa politika ug relihiyon niadtong ika-7 siglo. Ang pulong nga Islam nagpasabot nga "paghatag", kun ang pagtugyan sa kaugalingon ngadto sa Ginoo (Inarabo: الله, Allāh).^[1] Ang sumusunod sa Islam gitawag nga Muslim, "ang tawong mitugyan (sa Ginoo)".^[2][3] Mokabat og 1.1 bilyon ngadtos 1.8 ka bilyong ang mga Muslim, nga naghimo sa Islam nga ikaduhang labing dako nga relihiyon sa kalibotan, sunod sa Kristiyanismo.^[4]

Ang mga Muslim mituo nga ang Ginoo mihatag sa Koran kang Muhammad, ang kataposang propeta sa Ginoo, ug giagaran ang Koran sa Sunnah (mga pulong ug buhat ni Muhammad) nga mao ang batakang gigikanan sa Islam.^[5] Wala nila giisip nga si Muhammad nga naghimo og bag-ong relihiyon, apan mao ang nagpabalik sa orihinal nga usaraydiyos nga tinuohan nilang Abraham, Moses, Jesus, ug uban pang mga propeta. Ang tradisyong Islamhanon mihupot sa pagtuo nga ang mga Hudeyo ug mga Kristiyano mipusgay sa mga rebelasyon sa Ginoo nga gihatag niadtong mga propetaha pinaagi sa pag-usab sa sulod, sa sayop nga interpretasyon, o kombinasyon sa duha.^[6]Ang Islam dunay mga buluhatong pangrelihiyon. Ang mga sumusunod kinahanglan motuman sa Lima ka mga Haligi sa Islam, nga maoy lima ka tulobagon sa paghiusa sa mga Muslim isip usa ka katilingban.^[7] Nag-una sa Lima ka Haligi ang mga Islamhanong Balaod (sharia) nga naglangkob sa mga balaod nga lakip sa tanang aspeto sa kinabuhi ug katilingban. Kining tradisyona naglakip sa tanan gikan sa kasagaran nga mga butang sama sa balaod sa pagkaon ug ingon man pagpamangko hangtod sa pakiggubat ug ingon man zakat.^[8]

Hapit tanan nga mga Muslim nasakop sa usa ka mga duha ka denominasyon, ang Sunni ug ang Shi'a. Ang pagkabahin nahitabo niadtong pagka-ika 7 siglo tungod sa wala pagkasinabot sa pangulong politikanhon ug relihiyon sa katilingban sa mga Muslim. Mokabat 85 matag-gatos ka Muslim ang Sunni ug 15 matag-gatos ang Shi'a. Ang Islam ang nag-unang relihiyon sa Tunga-tungang Sidlakan, sa uban pang bahin sa Aprika ug Asya. Dako nga mga kumonidad usab ang makita sa Tsina, Peninsulang Balkan sa Sidlakang Uropa ug Rusya. Sa ubang bahin sa kalibotan sama sa Kasadpang Uropa duna usab didtoy dako-dako nga pundok sa mga lalin nga Muslim. Mokabat og 20 matag-gatos sa mga Muslim ang nagpuyo sa mga Arabong kanasoran,^[9] 30% sa Indyanong subkontinente ug 15.6% sa Indonesia, ang labing dakong nasod nga Muslim ang populasyon.^[10]

1. ↑ USC-MSA Compendium of Muslim Texts Archived 2008-09-14 at the Wayback Machine
2. ↑ L. Gardet. "Islam". Encyclopaedia of Islam Online. {{cite encyclopedia}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
3. ↑ "Lane's lexicon" (PDF). Retrieved 2007-07-03.
4. ↑ "Major Religions of the World—Ranked by Number of Adherents" (HTML). Retrieved 2007-07-03.
5. ↑ See:
   • Esposito (1996), p.41
   • Ghamidi (2001): Sources of Islam Archived 2013-06-14 at the Wayback Machine
6. ↑ See:
   • Accad (2003): According to Ibn Taymiya, although only some Muslims accept the textual veracity of the entire Bible, most Muslims will grant the veracity of most of it.
   • Esposito (1998), pp.6,12
   • Esposito (2002b), pp.4–5
   • F. E. Peters (2003), p.9
   • F. Buhl. "Muhammad". Encyclopaedia of Islam Online. {{cite encyclopedia}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
   • Hava Lazarus-Yafeh. "Tahrif". Encyclopaedia of Islam Online. {{cite encyclopedia}}: |access-date= requires |url= (help)
7. ↑ Esposito (2002b), p.17
8. ↑ See:
   • Esposito (2002b), pp.111,112,118
   • "Shari'ah". Encyclopaedia Britannica Online. {{cite encyclopedia}}: |access-date= requires |url= (help)
9. ↑ See:
   • Esposito (2002b), p.21
   • Esposito (2004), pp.2,43
10. ↑ See these figures