Anffyddiaeth

Anffyddiaeth

Enghraifft o'r canlynol	barn y byd, mudiad athronyddol, doxastic attitude
Math	Anghrefydd
Y gwrthwyneb	theistiaeth
Yn cynnwys	Marxist‒Leninist atheism, New Atheism
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Anffyddiaeth yw, mewn ystyr eang, gwrthod y gred mewn bodolaeth Duw, duwiau, neu dduwiesau.^[1] Mewn ystyr culach, safbwynt anffyddiaeth ydy nad oes dim duw neu dduwies.^[2][3] Yn y bôn, anffyddiaeth yw'r absenoldeb o gredu mewn bodolaeth unrhyw dduwdod.^[3][4] Cyferbynnir anffyddiaeth â theistiaeth,^[5][6] sy'n honni bod un duwdod o leiaf sy'n bodoli.^[6][7]

Daw'r term gwreiddiol o'r gair Groeg "ἄθεος" (atheos), sy'n golygu "heb dduw". Rhoddwyd yr enw hwn ar bobl, ynghyd â chynodiad negyddol, oedd yn gwrthod y duwiau a addolwyd gan y gymdeithas/gymuned leol. Wrth i rydd-feddyliaeth ledaenu, ynghyd ag amheuaeth wyddonol a chynnydd dilynol mewn beirniadu crefydd, culhaodd defnydd o'r gair yn ei ystyr. Dechreuodd bobl i adnabod eu hunain yn "anffyddwyr" yn ystod y 18eg ganrif.^[8]

Fel arfer, mae anffyddwyr yn amheus o honiadau goruwchnaturiol, gan ddyfynnu diffyg tystiolaeth empirig. Mae anffyddwyr wedi cynnig llawer o resymau am beidio â chredu mewn unrhyw dduw neu dduwies, sy'n cynnwys y problem o ddrwg, y ddadl o ddatguddiadau anghyson, a'r ddadl o anghrefydd. Mae ymresymiadau ar gyfer anffyddiaeth yn cynnwys y rhai athronyddol, cymdeithasol, a hanesyddol. Er bod ambell i anffyddiwr wedi mabwysiadu athroniaethau seciwlar,^[9][10] nid oes un ideoleg neu set o ymddygiadau a gânt eu gorfodi ar anffyddwyr.^[11]

1. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw Nielsen-EB
2. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw RoweRoutledge
3. ↑ ^{3.0 3.1} Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw oxdicphil
4. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw religioustolerance
5. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw reldef
6. ↑ ^{6.0 6.1} (1989) Oxford English Dictionary, Ail  “Belief in a deity, or deities, as opposed to atheism”
7. ↑  Merriam-Webster Online Dictionary. "belief in the existence of a god or gods"
8. ↑ (1999) A History of God. London: Vintage. ISBN 0-09-927367-5
9. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw honderich
10. ↑ Fales, Evan. "Naturalism and Physicalism", yn Martin 2007, tt. 122–131
11. ↑ Baggini 2003, tt. 3–4.