Cernyw

Cernyw

Math	siroedd hanesyddol Lloegr, gwlad ar un adeg
Prifddinas	Truru
Poblogaeth	575,525
Gefeilldref/i	Coventry
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Lloegr, cenhedloedd Celtaidd
Sir	De-orllewin Lloegr
Gwlad	Cernyw  Lloegr
Arwynebedd	3,563 km², 3,562.3326 km²
Yn ffinio gyda	Dyfnaint
Cyfesurynnau	50.3°N 4.9°W
Statws treftadaeth	Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Un o'r gwledydd Celtaidd yw Cernyw (Cernyweg: Kernow; Saesneg: Cornwall), yn ne-orllewin Prydain. Mae hefyd yn sir hanesyddol Lloegr ac yn sir seremonïol y rhanbarth De-orllewin Lloegr, gyda'i dref gweinyddol yn Truro. Mae'n ffinio â Dyfnaint ar y tir ac yn gorwedd rhwng Môr Iwerddon a'r Môr Udd. Ystyrir Ynysoedd Syllan neu Scilly hefyd yn rhan o Gernyw. Ar 24 Ebrill 2014 cydnabyddwyd y Cernywiaid yn lleiafrif cenedlaethol.^[1]

Truro yw'r unig ddinas, a hefyd y brifddinas. Mae prif drefi'r wlad yn cynnwys Newquay, Bodmin, St Austell, Camborne, Redruth a Padstow. Mae Cernyw yn enwog am fod yn lle dda i fynd am wyliau am ei fod yn dwymach ar gyfartaledd nac unrhyw le arall yng ngwledydd Prydain, ac am ei fod yn lle arbennig am syrffio.

Mae Cernyw hefyd yn enwog am ei phasteiod cig a'i mwynfeydd alcam, ac am Senedd y Stanorion neu Fwynwyr sy'n dal i fynnu mai ganddi hi mae'r hawl i reoli'r wlad. Piran yw nawddsant Cernyw, a'i faner yn groes wen ar gefndir du. Mae mudiad cenedlaethol gwleidyddol yng Nghernyw, ond nid yw'r pleidiau megis Mebyon Kernow a Phlaid Genedlaethol Cernyw wedi gwneud fawr o farc hyd yma, er iddynt gipio ambell sedd ar gynghorau lleol.

Cynhelir Gorsedh Kernow (Gorsedd Cernyw) yn flynyddol i hyrwyddo'r iaith Gernyweg a diwylliant Cernyw.

Mae'r Tywysog Siarl hefyd yn dal y teitl Dug Cernyw.

1. ↑ Cyngor Cernyw; adalwyd 24 Ebrill 2023.