Dubai

Dubai

Math	dinas, endid tiriogaethol gweinyddol, dinas fawr, dinas global, metropolis, y ddinas fwyaf
Poblogaeth	3,331,420
Sefydlwyd	9 Mehefin 1833
Pennaeth llywodraeth	Mohammed bin Rashid Al Maktoum
Cylchfa amser	UTC+04:00
Gefeilldref/i	Basra, Bogotá, Brisbane, Busan, Damascus, Gold Coast, Kuala Lumpur, Jeddah, Khartoum, Karachi, Rio de Janeiro, Shanghai, Dundee, Baghdad, Barcelona, Beirut, Caracas, Cheb, Detroit, Frankfurt am Main, Gandhinagar, Genefa, Granada, Guangzhou, Hong Cong, Hyderabad district, Istanbul, Kish Island, Dinas Coweit, Los Angeles, Monterrey, Dinas Efrog Newydd, Osaka, Paris, Phoenix, Tehran, Tripoli, Vancouver, Osaka, P'yŏngyang
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Arabeg
Daearyddiaeth
Sir	Emirate of Dubai
Gwlad	Emiradau Arabaidd Unedig
Arwynebedd	35 km²
Uwch y môr	0 metr
Yn ffinio gyda	Emirate of Sharjah
Cyfesurynnau	25.2697°N 55.3094°E
Pennaeth y Llywodraeth	Mohammed bin Rashid Al Maktoum
Sefydlwydwyd gan	Al Maktoum
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Mae Dubai (Arabeg: إمارة دبي) yn un o'r saith o Emiradau, yn brifddinas Emiradau Dubai a hi yw'r dinas fwyaf poblog yn yr Emiradau Arabaidd Unedig (EAU), gyda phoblogaeth o tua 3,331,420 (Ionawr 2020). Lleolir y ddinas ar arfordir gogleddol y wlad ar y Penrhyn Arabaidd. Weithiau gelwir Bwrdeistref Dubai yn ddinas Dubai er mwyn medru gwahaniaethu rhyngddo a'r Emiradau.^[1][2][3]

Dengys dogfennau ysgrifenedig fodolaeth y ddinas o leiaf 150 o flynyddoedd cyn i'r Emiradau Arabaidd Unedig gael eu ffurfio. Mae Dubai yn rhannu cyfundrefnau cyfreithiol, gwleidyddol, milwrol ac economaidd gyda'r Emiradau eraill o fewn fframwaith ffederal, er bod gan bob emiraeth reolaeth dros rhai swyddogaethau fel gweinyddu'r gyfraith a chynnal a chadw cyfleusterau lleol. Mae gan Dubai y boblogaeth fwyaf a hi yw ail emiraeth fwyaf o ran arwynebedd ar ôl Abu Dhabi. Dubai ac Abu Dhabi yw'r unig ddwy ermiraeth sydd a'r pŵer i veto ar faterion o bwysigrwydd cenedlaethol o dan ddeddfwriaeth y wlad. Mae brenhinlin Al Maktoum wedi rheoli Dubai ers 1833. Mae rheolwr presennol Dubai, Mohammed bin Rashid Al Maktoum hefyd yn Brif Weinidog ac Is-arlywydd yr Emiradau Arabaidd Unedig.

Daw prif incwm y ddinas o dwristiaeth, masnach, gwerthu cartrefi a gwasanaethau ariannol. Mae arian o betrol a nwy naturiol^[4] yn cyfrif am lai na 6% (2006) o economi $37 biliwn (UDA) Dubai. Fodd bynnag, cyfrannodd gwerthu tai a'r diwydiant adeiladu 22.6% i'r economi yn 2005, cyn y twf adeiladu ar raddfa eang a welir ar hyn o bryd.^[5][6][7][8]

Lleolir twr fwyaf y Byd sef y Burj Khalifa yno, ac fe'i agorwyd yn swyddogol yn 2010. Mae Dubai wedi denu sylw yn sgil ei chynlluniau adeiladu a'i digwyddiadau ym myd chwaraeon.

1. ↑ "United Arab Emirates: metropolitan areas". World-gazetteer.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 Awst 2009. Cyrchwyd 31 Gorffennaf 2009.
2. ↑ The Government and Politics of the Middle East and North Africa. D Long, B Reich. p.157
3. ↑ "Federal Supreme Council". uaecabinet.ae. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 Gorffennaf 2017. Cyrchwyd 25 Awst 2017.
4. ↑ DiPaola, Anthony (28 Medi 2010). "Dubai gets 2% GDP from oil". Bloomberg. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 Hydref 2014.
5. ↑ Oil share dips in Dubai GDP Archifwyd 26 September 2013^{[Date mismatch]} yn y Peiriant Wayback. AMEInfo (9 Mehefin 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.
6. ↑ Dubai economy set to treble by 2015 Archifwyd 3 November 2014^{[Date mismatch]} yn y Peiriant Wayback. ArabianBusiness.com (3 Chwefror 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.
7. ↑ "Dubai diversifies out of oil". AMEInfo. 7 Medi 2005. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 Rhagfyr 2008. Cyrchwyd 12 Awst 2008.
8. ↑ Cornock, Oliver. "Dubai must tap booming halal travel industry – Khaleej Times". khaleejtimes.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 December 2016. Cyrchwyd 16 Rhagfyr 2016.