Shanghai

Shanghai

Math	bwrdeistref a reolir yn uniongyrchol, dinas ganolog genedlaethol, dinas fawr, dinas â phorthladd, dinas global, mega-ddinas, metropolis, y ddinas fwyaf, Economic and Technological Development Zones
Prifddinas	Ardal Huangpu
Poblogaeth	24,870,895
Sefydlwyd	1 Hydref 1949
Pennaeth llywodraeth	Gong Zheng
Cylchfa amser	UTC+08:00
Gefeilldref/i	Yokohama, Osaka, Milan, Rotterdam, San Francisco, Zagreb, Hamhung, Manila, Karachi, Antwerp, Montréal, Piraeus, Pomeranian Voivodeship, Chicago, Hamburg, Casablanca, Marseille, São Paulo, St Petersburg, Queensland, Istanbul, Haifa, Busan, Dinas Ho Chi Minh, Port Vila, Dunedin, Tashkent, Porto, Windhoek, Talaith Santiago de Cuba, Espoo, Rosario, Jalisco, Lerpwl, Maputo, Chiang Mai, Dubai, KwaZulu-Natal, Guayaquil, Valparaíso, Barcelona, Oslo, Colombo, Bratislava Region, Central Denmark Region, Corc, Dwyrain Jawa, Rhône-Alpes, Phnom Penh, Salzburg, Québec, Vladivostok, Talaith De Jeolla, Nagasaki, Talaith Gogledd Jeolla, Basel, Alexandria, Lille, Gdańsk, Llundain, Hirakata, Neyagawa, Okahandja, Aden, Izumisano, Bangkok, Winston-Salem, Gogledd Carolina, Constanța, Yao, Yerevan, Dinas Efrog Newydd, Osaka, Budapest, Bwrdeistref Göteborg, Bwrdeistref Nicosia, Dinas Llundain, Prag, Minsk, Tabriz, Jakarta
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Dwyrain Tsieina, bwrdeistref a reolir yn uniongyrchol
Lleoliad	Yangtze River Delta Economic Zone
Sir	Gweriniaeth Pobl Tsieina
Gwlad	Tsieina
Arwynebedd	6,341 ±1 km²
Uwch y môr	4 ±1 metr
Gerllaw	Cilfach Suzhou, Afon Yangtze, Afon Huangpu, Môr Dwyrain Tsieina, Dianshan Lake
Yn ffinio gyda	Jiangsu, Zhejiang, Suzhou
Cyfesurynnau	31.17°N 121.47°E
Cod post	200000
CN-SH
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Shanghai Municipal People's Government
Corff deddfwriaethol	Shanghai People's Congress
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	maer Shanghai
Pennaeth y Llywodraeth	Gong Zheng
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	3,870,060 million ¥
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Dinas fwyaf Gweriniaeth Pobl Tsieina yw Shanghai neu weithiau yn Gymraeg Sianghai^[1] (Tsieineeg: 上海  Shànghǎi ). Saif ar lan deheuol Afon Yangtze yn nwyrain Tsieina, a llifa Afon Huangpu drwy'r ddinas.^[2] Gyda phoblogaeth o 24,870,895 (2020)^[3] yn yr ardal ddinesig, saif yn 3edd o ran dinasoedd y byd yn ôl poblogaeth a'r fwyaf yn Tsieina. Yn ogystal, mae Shanghai yn ddinas hunanlywodraethol gyda statws tebyg i dalaith.

Mae Shanghai yn ganolfan byd-eang ym maes cyllid, ymchwil, technoleg, gweithgynhyrchu, a chludiant, a phorthladd Shanghai yw'r porthladd prysura'r byd; bu'n ganolbwynt i gynnydd economaidd Tsieina yn y blynyddoedd diwethaf. Roedd Shanghai yn wreiddiol yn bentref pysgota ac yna'r dref marchnad digon di-nod, ond tyfodd o ran pwysigrwydd yn y 19g oherwydd masnach a'i leoliad fel porthladd. Mae'r ddinas yn un o bum borthladdoedd a agorwyd er mwyn hwyluso masnach tramor, ar ôl y Rhyfel Opiwm Cyntaf. Yna ffynnodd y ddinas, gan ddod yn brif ganolbwynt masnachol ac ariannol rhanbarth Asia-Môr Tawel yn y 1930au. Yn ystod yr Ail Ryfel Sino-Japaneaidd, y ddinas oedd safle Brwydr Fawr Shanghai. Ar ôl y rhyfel, gyda Plaid Gomiwnyddol Tsieina yn meddiannu tir mawr Tsieina ym 1949, roedd masnach yn gyfyngedig i wledydd sosialaidd eraill, a dirywiodd dylanwad byd-eang y ddinas.

Ers 2020, cofrestrwyd Shanghai fel dinas Alpha + (haen gyntaf fyd-eang) gan yGlobalization and World Cities Research Network a'i graddio fel y 3edd ganolfan ariannol fwyaf cystadleuol a mwyaf yn y byd y tu ôl i Ddinas Efrog Newydd a Llundain. Mae ganddo'r nifer ail-uchaf o biliwnyddion o unrhyw ddinas yn y byd, y pumed allbwn ymchwil wyddonol mwyaf o unrhyw ddinas yn y byd, a sefydliadau addysgol uchel eu statws gan gynnwys pedair prifysgol Prosiect 985: Prifysgol Fudan, Prifysgol Shanghai Jiao Tong, Tongji Prifysgol, a Phrifysgol Normal Dwyrain Tsieina.

Cofnodir tŵf Shanghai o'r 10g ymlaen. Adeiladwyd muriau'r ddinas yn 1553, ond dim ond yn y 19g y daeth yn ddinas bwysig.

1. ↑ Geiriadur yr Academi, [Shanghai].
2. ↑ (Saesneg)"Shanghai ar Dictionary.com". dictionary.reference.com. Cyrchwyd 24 Mawrth 2015.
3. ↑ http://www.stats.gov.cn/english/PressRelease/202105/t20210510_1817188.html.