Togo

Togo

Arwyddair	Work, Liberty, Homeland
Math	gweriniaeth, gwladwriaeth sofran, gwlad
Prifddinas	Lomé
Poblogaeth	7,797,694
Sefydlwyd	27 Ebrill 1960
Anthem	Terre de nos aïeux
Pennaeth llywodraeth	Victoire Dogbé Tomegah
Cylchfa amser	UTC±00:00, Africa/Lome
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Ffrangeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Gorllewin Affrica
Gwlad	Togo
Arwynebedd	56,785 ±1 km²
Gerllaw	Cefnfor yr Iwerydd
Yn ffinio gyda	Bwrcina Ffaso, Ghana, Benin, Hohoe
Cyfesurynnau	8.25°N 1.18333°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Government of Togo
Corff deddfwriaethol	National Assembly
Swydd pennaeth   y wladwriaeth	President of Togo
Pennaeth y wladwriaeth	Faure Essozimna Gnassingbé
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Prime Minister of Togo
Pennaeth y Llywodraeth	Victoire Dogbé Tomegah
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$8,334 million, $8,126 million
Arian	franc CFA Gorllein ffrica
Canran y diwaith	7 ±1 canran
Cyfartaledd plant	4.584
Mynegai Datblygiad Dynol	0.539
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Gwlad ar arfordir deheuol Gorllewin Affrica yw Gweriniaeth Togo neu'n syml: Togo ( Ynganiad ); yr enw swyddogol yw'r enw Ffrangeg: République Togolaise). Mae'n ffinio â Ghana yn y gorllewin, Benin yn y dwyrain, a Bwrcina Ffaso yn y gogledd.

Mae'n ymestyn i'r de tuag at Gwlff Gini, lle mae ei phrifddinas Lomé. Roedd ganddi boblogaeth o tua 6.7 miliwn yn 2013 ac mae ei harwynebedd yn 57,000 km², sy'n gwneud Togo yn un o wledydd lleiaf Affrica ac yn dair gwaith maint Israel.^[1]

O'r 11g i'r 16g daeth llwythi o bobl yno o bob cyfeiriad. Yna hyd at y 18g, roedd ei harfordir yn llawn o fasnachwyr caethweision, gyda nifer o wledydd Ewropeaidd yn camdrin y brodorion mewn modd ciaidd iawn. Am adeg, galwyd Togo yn "The Slave Coast". Sicrhaodd y wlad annibyniaeth oddi ar Ffrainc yn 1960.^[2]

1. ↑ Country Comparison :: Population Archifwyd 2015-12-22 yn y Peiriant Wayback.. CIA World Factbook
2. ↑ Togo Archifwyd 2020-08-31 yn y Peiriant Wayback.. CIA – The World Factbook. Cia.gov. Adalwyd: 2012-01-08.