Trawsfynydd

Trawsfynydd

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	876
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.9022°N 3.9238°W
Cod SYG	W04000100
Cod OS	SH707356
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref a chymuned yng Ngwynedd, Cymru. yw Trawsfynydd ( ynganiad ). Mae'n gorwedd ar lan ddwyreiniol Llyn Trawsfynydd ar ochr cefnffordd de-gogledd yr A470. Mae'n adnabyddus fel man geni y bardd Hedd Wyn. Mae 81.7% o'r pentrefwyr yn medru'r Gymraeg. Cyfanswm arwynebedd y plwyf yw 12,830 hectar gyda phoblogaeth o 1000 o bobl.

Yr hen enw ar Drawsfynydd, hyd at y 14g oedd Llanednowain, ac ʼroedd Ednowain yn bennaeth ar un o 'Bymtheg Llwyth Gwynedd' yn ystod teyrnasiad Gruffydd ap Cynan.^[1]

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)^[2] ac yn Senedd y DU gan Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).^[3]

Adeiladwyd Atomfa Trawsfynydd ar lannau'r llyn yn y chwedegau a daeth â llawer o waith i'r ardal. Mae hi bellach yn cael ei datgomisiynu ers ei chau ym 1992. O safbwynt gwleidyddol, mae'r pentref yn rhan o ward ehangach Trawsfynydd ac yn cael ei chynrychioli ar Gyngor Gwynedd gan y Cynghorydd Thomas Ellis (Annibynnol). Mae ysgol gynradd yn y pentref o'r enw Ysgol Bro Hedd Wyn, sy'n rhan o ddalgylch Ysgol y Moelwyn, Blaenau Ffestiniog. Mae dwy dafarn yn y pentref o'r enw'r Cross Foxes a Rhiw Goch. Mae nifer o siopau yn y pentref gan gynnwys swyddfa bost, siop bapur, fferyllfa a chigydd. Mae dwy garej yn y pentref hefyd. Hefyd, mae canolfan treftadaeth, sy'n cynnwys hostel yn yr un adeilad.

1. ↑ [https://llafar-bro.blogspot.com/2018/07/ffermydd-bro-ffestiniog-5.html Llafar Bro; adalwyd 25 Gorffennaf 2024.
2. ↑ Gwefan Senedd Cymru
3. ↑ Gwefan Senedd y DU