Adam Smith

Adam Smith
Persona informo
Adam Smith
Naskiĝo	30-an de novembro 1722 (1722-11-30) en Kirkcaldy
Morto	17-an de julio 1790 (1790-07-17) (67-jaraĝa) en Edinburgo
Tombo	Canongate Kirkyard vd
Religio	diismo vd
Lingvoj	angla vd
Ŝtataneco	Reĝlando de Granda Britio vd
Alma mater	Universitato de Glasgovo • Balliol College • Kirkcaldy High School vd
Subskribo
Familio
Patro	Adam Smith vd
Patrino	Margaret Douglas vd
Edz(in)o	–
Profesio
Okupo	ekonomikisto • verkisto de nefikcio • filozofo • verkisto • universitata instruisto • francaj moralistoj • eldonisto vd
Laborkampo	ekonomiko • etiko • politika filozofio • ekonomika teorio • ekonomia liberalismo • filozofio • Klerismo vd
Aktiva en	Skotlando vd
Aktiva dum	1748– vd
Doktoreca konsilisto	Francis Hutcheson vd
Verkado
Verkoj	La teorio de moralaj sentoj ❦ La Riĉo de Nacioj vd
Honorigoj Honorigoj Membro de la Reĝa Societo de Londono • Fellow of the Royal Society of Arts • Fellow of the Royal Society of Edinburgh vd
Membrecoj Membrecoj Reĝa Societo de Londono • Reĝa Societo de Edinburgo • The Select Society • The Poker Club vd
Filozofo
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Adam SMITH (naskiĝis la 16-an de junio 1723 en Kirkcaldy, mortis la 17-an de julio 1790 en Edinburgo) estis skota ekonomikisto (politika ekonomiko) kaj filozofo (morala filozofio). Li estis unu el ĉefaj figuroj de la Skota Klerismo.^[1][2] Li famiĝis pro siaj du klasikaj influaj libroj nome La Teorio de Moralaj Sentoj (1759) kaj La Riĉo de Nacioj (1776). Tiu lasta, kutime mallongigita kiel La Riĉo de Nacioj kvankam la ĝusta titolo estis An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations (Enketo por la naturo kaj kaŭzoj de la riĉo de nacioj), estis konsiderata lia majstroveko kaj kiel la unua moderna verko kiu traktas ekonomikon kaj kiel kompleta sistemo kaj kiel akademia fako. Smith malakceptas klarigi la distribuadon de la riĉeco kaj la povo laŭ Dia volo kaj anstataŭe turnas sin al naturaj, politikaj, sociaj, ekonomiaj kaj teknologiaj faktoroj kaj al la interagado inter ili. Inter aliaj ekonomiaj teorioj, la verko enkodukis la ideon de Smith pri absoluta avantaĝo.^[3]

Smith studis socifilozofion en la Universitato de Glasgovo kaj en la Balliol College, Oksfordo, kie li estis unu el la unuaj studentoj kiuj ricevis stipendiojn kreitajn de skota John Snell. Gradiĝinta, li faris sukcesan serion de publikaj prelegoj en la Universitato de Edinburgo,^[4] kio kondukis lin al kunlaboro kun David Hume dum la Skota Klerismo. Smith akiris profesorecon en Glasgovo, kie instruis moralan filozofion kaj en tiu tempo, li verkis kaj publikigis The Theory of Moral Sentiments. Poste en sia vivo, li akiris tutoran postenon kiu permesis al li veturi tra Eŭropo, kie li renkontiĝis aliajn siatempajn intelektulojn.

Kiel reago al la ofta politiko protekti naciajn merkatojn kaj komercistojn, kio iĝis konata kiel merkantilismo —nuntempe ofte nomata "klientelismo" aŭ "interkonsenta kapitalismo"^[5]— Smith metis la fundamentojn de la klasika ekonomika teorio de libera merkato. The Wealth of Nations estis pionira de la moderna akademia fako ekonomiko. En tiu kaj aliaj verkoj, li disvolvigis la koncepton de labordivido kaj eksponis kiel raciaj propraj interesoj kaj konkurenco povas konduki al ekonomia prospero. Smith estis polemika en sia epoko kaj lia ĝeneralaj alproksimiĝo kaj verkostilo estis ofte satiritaj de verkistoj kiel Horace Walpole.^[6]

Smith estis citata kiel "patro de moderna ekonomiko" kaj estas ankoraŭ inter la plej influaj pensuloj en la fako de ekonomiko nuntempe.^[7]

1. ↑ Great Thinkers of the Scottish Enlightenment.
2. ↑ Great Thinkers of the Scottish Enlightenment ĉe BBC
3. ↑ "Absolute Advantage – Ability to Produce More than Anyone Else". Corporate Finance Institute. Arkivita el la originalo la 20an de Februaro 2019. Alirita la 20an de Februaro 2019.
4. ↑ Adam Smith: Biography on Undiscovered Scotland. Arkivita el la originalo je 22a de Julio 2019. Alirita 30 de Julio 2019.
5. ↑ The Real Enemy for Trump Is Mercantilism, Not Globalism. Wall Street Journal. Alirita 21a de Januaro 2023.
6. ↑ "Capitalism's 'Founding Father' Often Quoted, Frequently Misconstrued", 19a de Marto 2017.
7. ↑ (Majo 2011) “Economics Professors’ Favorite Economic Thinkers, Journals, and Blogs (along with Party and Policy Views)”, Econ Journal Watch 8, p. 133.