Dnipro (urbo)

Dnipro
Urbo
Fotomontaĵo Katedralo de transfiguriĝo; modernaj loĝdomoj en la urba panoramo; la Merefa-ĥersona ponto kaj la Monaĥeja insulo sur Dnepro
Flago   Blazono
Oficiala nomo: Дніпро
Lando	Ukrainio
Provinco	Dnipropetrovska provinco
Rivero	Dnepro
Situo	Dnipropetrovsko
- alteco	155 m s. m.
- koordinatoj	48° 27′ 00″ N 34° 59′ 00″ O / 48.45000 °N, 34.98333 °O / 48.45000; 34.98333 (mapo)
Areo	405,00 km² (40 500 ha)
Loĝantaro	1 006 276 (2010)
Denseco	2 484,63 loĝ./km²
Fondita	1776
Primatoro	Ivan Ivanoviĉ Kuliŝenko
Horzono	MET (UTC+2)
- somera tempo	MET (UTC+3)
Poŝtkodo	49000
Telefona antaŭkodo	+380 56(2)
KOATUU	1210100000
Situo de Dnipro enkadre de Ukrainio
Vikimedia Komunejo: Dnipropetrovsk
Retpaĝo: gorod.dp.ua

Dnipro (ukraine Дніпро), ĝis 2016 - Dnipropetrovsko^[1][2] (ukraine ukraine Дніпропетровськ)^[3] estas la kvara plej granda urbo en Ukrainio post Kievo, Ĥarkivo kaj Odeso; ĝi estas la administra centro de la dnipropetrovska provinco (ekde 2019 teorie Siĉeslava provinco).

La urbo estis establita en 1776 apud la rivero Samara kiel administra centro por la terenoj de zaporogoj, kiuj iĝis parto de Rusia Imperio; en 1787 ĝi estis transportita al la nuna situo ĉe ka rivero Dnepro aŭ Dnipro, apud la kozakan setlejon Polovica, kiu troviĝas en la nuna centro de la urbo. En la sama epoko sur la tereno de la nuna urbo ekzistis kelkaj aliaj kozakaj setlejoj.

Rezulte de la traktato Küçük Kaynarca inter Rusio kaj la Otomana Imperio en 1774, Novorusio iĝis parto de la Rusia Imperio. La urbo, tiam nomata Jekaterinoslav laŭ la nomo de la carino Katerina la 2-a, estis planita kiel la tria ĉefurbo de la imperio post Moskvo kaj Peterburgo^[4].

En Ukraina Soveta Socialisma Respubliko tiama Dnipropetrovsko estis unu el la ĉefaj industriaj urboj de la lando. En la 20-a jarcento nuklea, defenda kaj kosma industrioj funkciis ĉefe en ĉi tiu urbo. Ĝis la 1990-aj jaroj pro la milita industrio la urbo havis la fermitan statuson.

En la moderna Ukrainio la urbo plu estas unu el la plej gravaj politikaj, industriaj, financaj, sciencaj kaj kulturaj centroj. Ĝi estas centro de dnipra aglomero, en kiu loĝas preskaŭ du milionoj da homoj. De Dnipro devenas la ĉefministrino Julija Timoŝenko kaj la prezidanto Leonid Kuĉma, kies politikaj karieroj komenciĝis en la urbo.

1. ↑ Pacjurko 2015, p. 295.
2. ↑ Pacjurko 2015, p. 1506.
3. ↑ Rada alinomis Dnipropetrovskon al Dnipro, BBC la 19-an de majo 2016
4. ↑ Peterburg i drugie novye rossiĭskie goroda XVIII-pervoĭ poloviny XIX vekov, F. N. Gulanickij, 1995