Finna lingvo

Finna lingvo
suomi
lingvo • moderna lingvo • natura lingvo
Baltmara finna lingvaro
Parolata en	Finnlando  Estonio  Svedio  Norvegio  Rusio
Parolantoj	5 413 380
Denaskaj parolantoj	proksimume 5 milionoj
Skribo	latina alfabeto, skandinava brajlo
Lingvistika klasifiko
Urala Finn-ugra Finno-perma Finna
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en	Finnlando Eŭropa Unio
Reguligita de	Finnish Language Office
Lingva statuso	1 sekura
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-1	fi
ISO 639-2	fin
ISO 639-3	fin
SIL	FIN
Glottolog	finn1318
Angla nomo	Finnish
Franca nomo	finnois
Vikipedio
Vizitu vikipedion en la finna lingvo!
v • d • r

La finna lingvo^[1], finne suomi, estas finno-ugra lingvo ĉefe parolata en Finnlando. Ĝi estas fore parenca al la hungara lingvo, al pluraj lingvoj parolataj en Rusujo kaj, pli proksime, al la estona kaj sameaj lingvoj. La lingvon parolas denaske ĉ. 5,5 milionoj da homoj.

La Finna estas lingvo de aglutina tipo, t.e. ĝi kreas vortformojn kaj novajn vortojn per aldono de relative senŝanĝaj morfemoj. En la Finna la aldonataj morfemoj estas lokataj post la radiko kiel finaĵoj kaj sufiksoj. Substantivoj, adjektivoj, pronomoj, numeraloj kaj verboj estas fleksiataj laŭ la rolo, kiun ili havas en frazo. La plej ofta vortordo estas subjekto–verbo–objekto, sed la ampleksa fleksia sistemo permesas ankaŭ aliajn ordojn laŭ bezonoj de stilo, emfazo aŭ informa strukturo. La Finna alfabeto estas derivaĵo de la Latina kun du aldonitaj literoj (ä kaj ö). La ortografio sekvas la principon unu litero = unu sono, kun malmultegaj esceptoj. La lingvo distingas longajn kaj mallongajn sonojn, vokalojn kaj konsonantojn, kaj oni skribe duobligas la longajn.

La finna estas unu el la du oficialaj lingvoj de Finnlando kaj oficiala malplimulta lingvo en Svedio (300 000 parolantoj). En la nordo de Svedio estas parolata meänkieli, kiu havas similan minoritatan statuson. Ĝin oni povas konsideri ankaŭ variaĵo de la finna. Malnovaj grupoj de parolantoj de la finna lingvo ekzistas ankaŭ en Rusio, plejparte en Ingrio (dum la 20-a jarcento plejparte forpelita kaj asimiliĝinta), kaj norda Norvegio. Pli novaj finnalingvaj komunumoj troviĝas en Norda Ameriko (aparte en Usonaj ŝtatoj Miĉigano kaj Minnesota, nuntempe ankaŭ en Florido, kaj en Kanada provinco Ontario, en Rusia Karelio kaj Siberio (asimiliĝinta) kaj Estonio. Oni taksas, ke la finna entute havas 5 milionojn da parolantoj.

1. ↑ Laŭ NPIV