Formikejo

Formikejo aŭ formika kolonio estas subtera hejmotruaro kie formikoj loĝas, manĝas, kaj zorgas la ovojn produktitajn de la formika reĝino. Kolonioj konsistas el serioj de subteraj ĉambroj, konektitaj unu kun alia kaj kun la tersurfaco per malgrandaj tuneloj. Estas ĉambroj por idovartejoj kaj manĝotenado ktp. La kolonio estas konstruita kaj bontenita de legioj de laborformikoj, kiuj portas etajn ecojn el forĵetaĵojn per siaj makzeloj kaj lasas ilin ĉe la elirejo de la kolonio, formante foemikejan monteton. Manĝoportado fare de laborformikoj estas plenumata el la ĉirkaŭ medio kaj povas estis markata el kolonio al kolonio per la uzado de izotopoj.^[1]

Formikaj kolonioj estas ekzemplo de bonsociemo, kaj estas tre similaj al tiuj troviĝantaj ĉe aliaj sociaj himenopteroj, kvankam la diversaj grupoj de tiuj disvolvigis sociemon sendepende pere de konverĝa evoluo. La ovoj estas demetataj de unu aŭ foje pliaj reĝinoj. Reĝinoj estas diferencaj laŭ strukturo; ili estas la plej grandaj formikoj de la kolonio kiel konsekvenco de la ovodemetado. Plej el la ovoj demetataj de la reĝinoj kreskiĝas ĝis iĝi senflugilaj, sterilaj inoj nomataj "laboristoj". Periode svarmoj de novflugilaj reĝinoj kaj maskloj (la flugiluloj) estas produktataj ĉe plej specioj, kio kondukas al pariĝado. La maskloj mortiĝas tuj poste, dum la survivintaj reĝinoj ĉu trovas novajn koloniojn aŭ foje revenas al siaj malnovaj hejmoj. La survivintaj reĝinoj povas vivi ĝis ĉirkaŭ 21 jaroj. Homoj "bredas" formikarojn en kaptiveco kiel priserĉado kaj kiel ŝatokupo. La "formika terejo" uzata por tiu celo estas nomata formikarejo. Ili estas ofte farata sufiĉe fajna ke oni povas vidi la tutan kolonion ene de ties nesto. Tiuj estas nomataj ankaŭ formikofarmoj.

1. ↑ (2003-11-01) “Disentangling a rainforest food web using stable isotopes: dietary diversity in a species-rich ant community”, Oecologia 137 (3), p. 426–435. doi:10.1007/s00442-003-1347-8.