Koriolisforto

En la inercia referenckadro (supra parto de la bildo), la nigra pilko moviĝas laŭ rekto. Tamen la observanto (ruĝa punkto), kiu staras en la turniĝanta / ne-inercia referenca kadro (malsupra parto de la bildo), vidas la objekton kiel sekvi kurban vojon pro la Koriolisforto kaj centrifugaj fortoj agantaj en ĉi tiu kadro.

Moviĝantaj objektoj en turniĝantaj sistemoj deturniĝas en vidado de kunmoviĝanta observulo. En la sistemo ĉi tiu deturno ŝajnas kiel forto, la Koriolis-forto, nomita laŭ Gaspard Gustave de Coriolis.

La Koriolisforto estas tiel-nomita ŝajnforto, ĉar ĝi ne ekzistas en statika sistemo. Tie ĉiuj movoj sen fortoj estas rektliniaj. Koriolisforto aperas nur en rotaciantaj sistemoj. Ĝi reprezentas akcelon ortan al la direkto de la movo, kiu faras, ke ĉiuj senfortaj movoj ŝajnas fleksitaj observate de rotaciaj sistemoj. Eble Koriolis-efiko estus pli bona priskribo, ĉar ĝi ne koncernas veran forton.

La Koriolisforto aperas aldone al la centrifuga forto. Ĝi estas nur ekzistanta apud objektoj moviĝantaj rilate al la (rotacia) sistemo. La centrifuga forto estas la statika (t.e. sole loko-dependa) komponanto, la koriolisforto la dinamika (rapido-dependa) komponanto de la rezultanta ŝajnforto.

La koriolisforto estas ankaŭ parto de la "geostrofio", respektive la geostrofia ekvilibro, de la atmosfero aŭ de la oceanoj.