Lagoso

Por samtitolaj artikoloj vidu la paĝojn Lagos (Portugalio) kaj Lagos (stacidomo).

Lagoso
portugale Lagos, edoe: Èkó
urbo
Haveno en Lagoso
Flago Blazono
Oficiala nomo: Lagos
Kromnomoj: Urbolago, Lasgidi, Gidi
Lando	Niĝerio
Historia regiono	Benina imperio
Parto de	Okcidenta Afriko
Oceano	Atlantiko Gvinea Golfo
Situo	Lagoso
- alteco	10 m s. m.
- koordinatoj	06° 27′ 11″ N 03° 23′ 45″ O / 6.45306 °N, 3.39583 °O / 6.45306; 3.39583 (mapo)
Areo	999,6 km² (99 960 ha)
Loĝantaro	7 937 932 (2006)
Fondo	17-a jarcento
Guberniestro	Babajide Sanwo-Olu (ekde 29-a de majo 2019)
Horzono	OAT (UTC+1)
Situo enkadre de Afriko
Situo enkadre de Niĝerio
Urba mapo de Lagoso
Vikimedia Komunejo: Lagos, Nigeria
Retpaĝo: www.lagosstate.gov.ng

Lagoso, aŭ malofte Lejgoso, estas la plej granda urbo de Niĝerio. Ĝis 1991 ĝi estis la ĉefurbo de Niĝerio, tiam la registaro translokiĝis al Abuĝo.

En la urbo loĝas proksimume 9 milionoj da homoj; Lagoso estas do unu el la plej grandaj urboj en Afriko. (La plej granda estas Kairo.) Tiele ĝi estas la dua plej loĝata kaj rapide kreskanta urbo en Afriko kaj la sepa en la tuta mondo.^[1] La loĝantaro de Lagoso laŭ la registaro de la Lagosa Ŝtato, estis eĉ ĝis 17.5 milionoj. Tiuj ciferoj tamen estas disputataj de la Niĝeria Registaro kaj konsiderataj nefidindaj de la Nacia Loĝantarkomisiono de Niĝerio.^[2] La plej lastaj registroj ĉirkaŭkalkulis la loĝantaron je 21 milionoj, kio farus Lagoson la plej granda urbo en Afriko.^[3]

Lagoso estis origine loĝata de la tribo de Avorioj, nome subgrupo de la Joruboj. Dum estreco de la Oloja Olofino, la Avorioj moviĝis al insulo nune nomita Iddo kaj poste al pli granda insulo Lagoso.^[4][5] En la 15a jarcento, la avoria setlejo estis atakita de la Benina Imperio post kverelo, kaj la insulo iĝis Benina militkampadejo nome "Eko" sub Oba Orhogba, nome la Oba de Benino tiam.^[6][7]

Lagoso estas metropola areo kiu originiĝis sur insuloj separataj per tajdaj fluaĵoj, kiaj la insulo Lagoso, ĉe la sudokcidenta elfluejo de la Lagosa Laguno kaj protektitaj el la Atlantika Oceano pere de longaj sablejoj kiaj Bar Strando, kiu etendas ĝis 100 km oriente kaj okcidente de la elfluejo. El la komenco, Lagoso etendiĝis al la kontinento okcidente de la laguno kaj la urbaro, inklude Ikeja (kiu estas ĉefurbo de la Lagosa Ŝtato) kaj Agege, nune atingas pli ol 40 km nordokcidente de la insulo Lagoso. Kelkaj ĉeurboj estas Ikorodu, Epe kaj Badagrio, kaj oni ĵus kreis pliajn lokajn konsilantarojn, kio altigis la totalan nombron de lokaj registaroj en Lagoso al 57 (tio inkludas Lokajn Komunumojn en Disvolviĝo aŭ LCDAoj).

Laŭ la stato de 2022 en Lagoso vivis 15 070 000 loĝantoj sur areo de 1 171,28 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 12 866 loĝantoj/km². En la urbo funkcias sep universitataj altlernejoj.

1. ↑ World's fastest growing cities and urban areas from 2006 to 2020, de CityMayors.com
2. ↑ Population. Lagos State Government (2011). Arkivita el la originalo je 2015-10-18. Alirita 3a de Novembro 2012. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-10-18. Alirita 2014-09-11.
3. ↑ John Campbell (10a de Julio 2012). "This Is Africa's New Biggest City: Lagos, Nigeria, Population 21 Million". The Atlantic. Washington DC. Alirita la 20an de Marto 2021.
4. ↑ Sandra T. Barnes. (1986) Patrons and Power: Creating a Political Community in Metropolitan Lagos. Indiana University Press, International African Library, p. 20. ISBN 978-0-2533-4297-3.
5. ↑ Francesca Locatelli. (2009) African Cities: Competing Claims on Urban Spaces. Brill. ISBN 978-9-0041-6264-8.
6. ↑ Citaĵa eraro Malvalida etikedo <ref>; neniu teksto estis provizita por ref-oj nomataj Williamsguide; $2
7. ↑ Smith, Robert Sydney. (1988) Kingdoms of the Yoruba, 3‑a eldono, University of Wisconsin Press, p. 73. ISBN 0-299-11604-2.^{[rompita ligilo]}