Plantoscienco

Parto de serio pri
Scienco
Formalaj sciencoj Logiko Matematiko Matematika logiko Matematika statistiko Teoria komputila scienco
Fizikaj sciencoj Fiziko Klasika fiziko Moderna fiziko Aplikata fiziko Eksperimenta fiziko Teoria fiziko Komputada fiziko Termodinamiko Meĥaniko Solida meĥaniko Klasika meĥaniko Kontinuaĵa meĥaniko Reologio Meĥaniko de fluidaĵo Plasmo Atoma fiziko Fiziko de kondensita materio Kvantuma meĥaniko Nuklea fiziko Partikla fiziko Speciala relativeco Kvantuma kampa teorio Ĝenerala relativeco Kordoteorio Ĥemio Redoksa reakcio Alkemio Analiza kemio Astrokemio Biokemio Kristalografio Media kemio Manĝaĵokemio Geokemio Verda kemio Neorganika kemio Materiala inĝenierarto Molekula fiziko Nuklea kemio Organika kemio Fotokemio Fizika kemio Radiokemio Solidstata kemio Stereokemio Supermolekula kemio Surfacoscienco Teoria kemio Astronomio Astrofiziko Kosmologio Galaksiastronomio Planeda geologio Planedoscienco Stela astronomio Tersciencoj Meteorologio Klimatologio Ekologio Media scienco Geodezio Geologio Geomorfologio Geofiziko Glaciologio Hidrologio Limnologio Oceanografio Paleoklimatologio Paleoekologio Polenoscienco Pedologio Edafologio Fizika geografio Spaca scienco
Vivosciencoj Biologio Anatomio Astrobiologio Bioĥemio Biogeografio Biologia inĝenierarto Biofiziko Konduta neŭroscienco Biotekniko Botaniko Ĉelbiologio Konservobiologio Kriobiologio Disvolviĝ-biologio Ekologio Etnobiologio Etologio Evolubiologio) Genetiko (Enkonduko al genetiko) Gerontologio Imunologio Limnologio Marbiologio Mikrobiologio Molekula biologio Neŭroscienco Paleontologio Parazitologio Fiziologio Radiobiologio Edafo Sociobiologio Sistematiko Toksologio Zoologio
Sociaj sciencoj Antropologio Arkeologio Kriminologio Demografio Ekonomiko Edukado Internaciaj rilatoj Juro Lingvistiko Politika scienco Psikologio Sociologio Soci-ekonomia geografio
Aplikataj sciencoj Inĝenierarto Aerospaca scienco Agrikultura Biomedicina Kemia inĝenierarto Civila inĝenierarto Komputila scienco Komputika inĝenierarto Elektra inĝenierarto Fajroprotekto Genteĥniko Industria inĝenierarto Meĥanika inĝenierarto Milita inĝenierarto Mineja inĝenierarto Nuklea inĝenierarto Operacia esploro Programada inĝenierarto Robotiko TTT-inĝenierarto Sanscienco Biologia inĝenierarto Dentokuracado Epidemiologio Sankuracado Medicino Flegado Farmacio Socia laboro Veterinara medicino
Interfakeco Aplikata fiziko Artefarita intelekto Bioetiko Biokomputiko Biomedika inĝenierarto Biostatistiko Kognoscienco Kompleksaj sistemoj Komputada lingvoscienco Kulturaj sciencoj Kibernetiko Mediscienco Media socia scienco Mediaj studoj Etnaj studoj Evolua psikologio Forstado Sano Bibliotekscienco Matematika kaj teoria biologio Matematika fiziko Militistiko Retscienco Neurona inĝenierarto Neŭroscienco Sciencaj studoj Scienco, teĥnologio kaj socio Scienca modelado Semiotiko Sociobiologio Statistiko Sistemscienco Transdisciplino Urba planado TTT-sciencoj
Filozofio kaj historio de scienco Civitanoscienco Marĝenscienco Historio de scienco Filozofio de scienco Protoscienco Pseŭdoscienco Scienca libereco Scienca politiko Scienca metodo Teĥnoscienco
Ĝeneralaĵoj Kategorio
v • d • r

Plantoscienco aŭ botaniko (greke, βοτάνη: herbo), neoficiale ankaŭ plantologio (laŭ NPIV per greka postafikso, λόγος: traktado) aŭ fitologio (greke, φυτόν: planto), estas la studado de plantoj kaj ĝenerale de la plantoregno. Ĝi estas branĉo de la biologio.

Botanikisto aŭ plantosciencisto estas sciencisto kiu specializas en tiu studfako.

Tradicie, en botaniko estis inkludita ankaŭ la studo de fungoj kaj algoj fare de fungosciencistoj kaj algosciencistoj respektive, kun la studo de tiuj tri grupoj de organismoj restantaj ene de la sfero de intereso de la Internacia Botanika Kongreso. Nuntempe, botanikistoj studas proksimume 400,000 speciojn de vivantaj organismoj^[1] el kiuj ĉirkaŭ 260,000 specioj estas vaskulaj plantoj kaj ĉirkaŭ 248,000 estas florplantoj.^[2]

Botaniko originis ekde prahistorio kiel Herbokuracado kun la klopodoj de fruaj homoj por identigi - kaj poste kultivi - manĝeblajn, medikamentajn kaj venenajn plantojn, igante ĝin unu el la plej aĝaj branĉoj de scienco. Mezepokaj kurac-ĝardenoj, ofte ligitaj al monaĥejoj, enhavis plantojn de medicina graveco. Ili estis pioniroj de la unuaj botanikaj ĝardenoj ligitaj jam al universitatoj, fonditaj de la 1540-aj jaroj pluen. Unu el plej fruaj estis la Botanika Ĝardeno de Padovo. Tiuj ĝardenoj faciligis la akademian studon de plantoj. Laboroj por katalogi kaj priskribi ties kolektojn estis la komencoj de planta taksonomio, kaj kondukis en 1753 al la dunoma nomsistemo de Linnaeus kiu restas en uzo ĝis nun.

En la 19-a kaj 20-a jarcentoj, novaj teknikoj estis evoluigitaj por la studo de plantoj, inkluzive de metodoj de optika mikroskopo kaj bildigo de vivantaj ĉeloj, elektrona mikroskopo, analizo de kromosomnombro, plantkemio kaj la strukturo kaj funkcio de enzimoj kaj aliaj proteinoj. En la lastaj du jardekoj de la 20-a jarcento, botanikistoj ekspluatis la teknikojn de molekula genetika analizo, inkluzive de genomiko kaj proteomiko kaj analizo de DNA-sekvencoj por klasifiki plantojn pli precize.

Moderna botaniko estas larĝa, multidisciplina temo kun enigaĵoj de la plej multaj aliaj areoj de scienco kaj teknologio. Esplorobjektoj inkludas la studon de plantostrukturo, kresko kaj diferencigo, reproduktado, biokemio kaj primara metabolo, kemiaj produktoj, evoluo, malsanoj, evoluaj rilatoj, sistematiko, kaj planta taksonomio. Dominaj temoj en 21-a- jarcenta scienco estas molekula genetiko kaj epigenetiko, kiuj estas la studo de la mekanismoj kaj kontrolo de genesimo dum diferencigo de planta ĉeloj kaj histoj. Botanika esplorado havas diversspecajn aplikojn en disponigado de bazmanĝaĵoj kaj tekstiloj, en moderna hortikulturo, agrikulturo kaj forstado, plantodisvastigo, plantbredado kaj genetika modifo, en la sintezo de kemiaĵoj kaj krudaĵoj por konstruo kaj energiproduktado, en media administrado, kaj la prizorgado de biodiverseco.

1. ↑ Bold 1977, p. 7.
2. ↑ Judd et al. 2002, p. 2.