Sansaro

Tiu ĉi artikolo temas pri la termino sansaro. Pri la filmo titolita "Sansaro", vidu la artikolon Sansaro (filmo).

Sansaro estas vorto el Sanskrito (sanskrite संसार saṃsāra), kiu signifas „vagado“ aŭ „mondo“, kun kunsenco de cikla, cirkvita ŝanĝo.^[1][2] Ĝi ankaŭ temas pri la teorio de renaskiĝo kaj la cikleco de ĉiuj vivoj, aferoj, ekzisto, fundamenta parto de ĉiu darmo.^[3][2] Oni ofte parolas pri sansaro per vortoj kiel transmigrado, karma ciklo, reenkarniĝo kaj „ciklo de sencela drivado, vagado kaj banala ekzisto.^[4] Ĝi ofte estas bilde prezentata en "rado de vivo“".

La koncepto sansaro havas radikon en la veda literaturo, sed oni ne priparolas pri la teorio tie. En la "Upaniŝadoj" ĝi aperas en ellaborita formo, sed sen detaloj pri ĝia meĥaniko.^[5][6] La kompletan priskribon de la sansara doktrino oni trovas en ŝramanaj religioj, kiel budhismo kaj ĝajnismo, ankaŭ en pluraj skoloj el hindua filozofio, post ĉ. la 1-a jarmilo a.K.^[6][7] La samsara doktrino estas kunigita al la teorio pri karmo de la darmaj religioj, kaj la liberiĝo de sansaro estas en la kerno de la spirita serĉo de darmaj tradicioj, ankaŭ ĝi estas kie ili interne malkonsentas.^[8][9] La liberiĝo de sansaro nomiĝas mokṣa, nirvano, mukti aŭ Kaivalya.^[10][11]

1. ↑ Klaus Klostermaier 2010, p. 604.
2. ↑ ^{2,0 2,1} Mark Juergensmeyer & Wade Clark Roof 2011, pp. 271-272.
3. ↑ Rita M. Gross (1993). Buddhism After Patriarchy: A Feminist History, Analysis, and Reconstruction of Buddhism. State University of New York Press. p. 148. ISBN 978-1-4384-0513-1.
4. ↑ Shirley Firth (1997). Dying, Death and Bereavement in a British Hindu Community. Peeters Publishers. pp. 106, 29–43. ISBN 978-90-6831-976-7.
5. ↑ A.M. Boyer (1901), Etude sur l'origine de la doctrine du samsara, Journal Asiatique, Volume 9, Issue 18, pages 451-453, 459-468
6. ↑ ^{6,0 6,1} Stephen J. Laumakis 2008, pp. 90-99.
7. ↑ Yuvraj Krishan (1997). The Doctrine of Karma: Its Origin and Development in Brāhmaṇical, Buddhist, and Jaina Traditions. Bharatiya Vidya Bhavan. pp. 17–27. ISBN 978-81-208-1233-8.
8. ↑ Obeyesekere 2005, p. 1-2, 108, 126-128.
9. ↑ Mark Juergensmeyer & Wade Clark Roof 2011, pp. 272-273.
10. ↑ Michael Myers 2013, p. 36.
11. ↑ Harold Coward 2008, p. 103.