Sanskrito

Sanskrito Sanskrite: संस्कृतम्
antikva lingvo • makrolingvo • lingvo
Old Indo-Aryan
Parolata en	Barato
Parolantoj	2 212
Denaskaj parolantoj	14 135 (en 2001)
Fremdlingvo / dua lingvo por	190 000 (en 1961)
Skribo	Nagario
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en	Barato
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-1	sa
ISO 639-2	san
ISO 639-3	san
Glottolog	sans1269
Angla nomo	Sanskrit
Franca nomo	sanskrit
v • d • r

Sanskrito (sanskrite संस्कृतम् IAST: saṃskṛtam [sə̃skr̩t̪əm], origine saṃskṛtā vāk, "rafinita parolmaniero") estas eble la plej antikva hindeŭropa lingvo ankoraŭ aktive uzata; ĝi apartenas al la hindarjaj lingvoj en la hindirana lingvogrupo de la hindeŭropa lingvofamilio. Iam oni kredis Sanskriton la plej praa el ĉiuj hindeŭropaj lingvoj, sed poste oni trovis ke la hitita, ankaŭ hindeŭropa, estas eĉ pli aĝa. Sanskrito (Samskrta), kiu signifas "pura" aŭ "gramatike ĝusta" lingvo, estas sankta lingvo de pli ol 1 miliardo da homoj (precipe hinduoj kaj mahajanaj budhistoj; aliflanke la kanonaj tekstoj de la teravada budhismo, de la ĝajnismo kaj de la sikismo estas verkitaj en pli junaj lingvoj). Oni taksis, ke hodiaŭ ĝis du milionoj da homoj ĝin parolas kiel duan lingvon, kaj nuntempe oni skribas novan sanskritan literaturon.

Ĝi estas la precipa liturgia lingvo de Hinduismo, filozofa lingvo por Budhismo, Hinduismo kaj Ĝajnismo, kaj literatura lingvo kiu estis en uzo kiel Lingvafrankao en la Hindia kulturzono. Ĝi estas standardigita dialekto de la malnova hindarja lingvo, origininta kiel Veda Sanskrito kaj markante sian lingvan praularon malantaŭen ĝis la pra-hindirana kaj la pra-hindeŭropa.^[1] Nuntempe ĝi estis listita kiel unu el la 22 oficiale agnoskitaj naciaj lingvoj de Barato^[2], fakte la malplej parolata inter tiuj totale en la lando, kaj estas dua oficiala lingvo de la subŝtato Utarakando.^[3] Sanskrito tenas elstaran lokon en Hindeŭropaj studoj.^[4]

La korpuso de la Sanskrita literaturo enhavas riĉan tradicion de poezio kaj de teatro same kiel de scienca, teknika, filozofia kaj religiaj tekstoj. Sanskrito plue estas amplekse uzata kiel ceremonia lingvo en hinduismaj religiaj ritaroj kaj Budhismaj praktikoj en la formo de himnoj kaj kantoj. Parolata Sanskrito estis revivigita en kelkaj vilaĝoj kun tradiciaj institucioj, kaj estas klopodoj plibonigi ties popularigon.

1. ↑ Burrow, T. (2001). The Sanskrit Language. Faber: Chicago p. v & ch. 1
2. ↑ Indian Constitution Art.344(1) & Art.345. Web.archive.org (4a de Oktobro 2007). Arkivita el la originalo je 2007-10-04. Alirita 2012-04-05.
3. ↑ Sanskrit is second official language in Uttarakhand. The Hindustan Times (19-a de januaro 2010). Arkivita el la originalo je 2015-02-21. Alirita 2012-04-05. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-02-21. Alirita 2015-07-10.
4. ↑ Benware, Wilbur. (1974) The study of Indo-European vocalism in the 19th century : from the beginnings to Whitney and Scherer : a critical-historical account. Amsterdamo: Benjamins, p. 25–27. ISBN 978-90-272-0894-1.