Tradicio

[[Fil:Fastelavnsboller_2_(ubt).jpeg|ligilo=https://no.wikipedia.orgview_html.php?sq=CIA&lang=eo&q=Fil:Fastelavnsboller_2_(ubt).jpeg%7Ceta%7CEn multaj lokoj, estas tradicio manĝi bulkojn je speciala okazaĵo (festo) dum la jara ciklo.]] Tradicio (de la latina tradere, "transsendi") estas socia praktiko, nocio, institucio, rakonto aŭ kutimo kiu eniras la memoron de komunumo kaj estas transdonita de generacio al generacio, origine parkerigita, sen bezono de skribsistemo. La tasko de tradicio estas kunligi la malnovan kaj la novan por krei historian kontinuecon por grupo aŭ la membroj de socio. La enhavo de la tradicio ofte estas ligita al kulturaj elementoj kiuj verŝajne estas precipe valoraj ĉar ili konsistigas esencan parton de la socia heredaĵo.

Buŝe transdonitajn tradiciojn, precipe rakontojn kaj legendojn, oni sumigas sub la nocio buŝa historio. Ĝi ofte estas antaŭulo kaj fonto de skribe dokumentita historio. Ĉi-tiun procezon subtenas interalie poetikaj iloj; ekzemple rimo kaj aliteracio. Ekzemple, estas nun tradicio en la Okcidenta civilizo havi Kristnaskan arbon por celebri Kristnaskon.

Kvankam tradicioj estas ofte konsiderataj antikvaj, neŝanĝeblaj kaj gravegaj, ili ofte estas multe malpli "naturaj" ol oni ĝenerale supozas. Multaj tradicioj estis plane inventitaj ial, ofte por emfazi aŭ plifortigi la gravecon de iu institucio. Tradicioj ankaŭ estas ofte ŝanĝataj por adaptiĝi al la nunaj bezonoj, kaj la ŝanĝoj rapide akceptiĝas kiel parto de la antikva tradicio.

Gravas en de la kristana teologio iuj distingoj rilate buŝajn tradiciojn kiuj sekve estis transskribitaj kaj enprenitaj kiel laŭveraj ĉe apartaj komunumoj (Eklezioj).

Tradicio kristana: tiu ĉi nocio, kiun katolike oni difinas ankaŭ “Tradicio Dia-Apostola”, resumas aron da predikaĵoj kaj instruĵoj al la kristanaj komunumoj fare de la apostoloj, ne necese registritaj en libroj de la Nova Testamento.
Tradicio katolika: en la katolika teologio, aro da Kristanaj Tradicioj aprobataj de la Ekumenaj Koncilioj aŭ konsideritaj laŭveraj ĉe la fideluloj kaj/aŭ ĉe la instrua instanco de la episkoparo.
Tradicio Eklezia : temas pri Eklezio en ties doktrino, en ties vivo kaj kulto, en kiu ĝi plidaŭrigas kaj transdonas al ĉiuj generacioj “ĉion kio ĝi estas, ĉion kion ĝi kredas” (“Dei Verbum” 8, de la dua ekumena Vatikana Koncilio).
Tradicio apostola: en la katolika teologio, tio kion la Apostoloj jam ricevis el la buŝo de Kristo vivante kun li kaj observante lian agadon... tio kion ili jam lernis per la sugestoj de la Sankta Spirito: Ĉion tion la Apostoloj transdonis; tia estas la Apostola Tradicio “kiu estas esprimita laŭ aparta maniero en la libroj inspiritaj”.
Ĉiuj aliaj tradicioj, varispecaj kaj varirealecaj aŭ senhistoria fundamento, havas nur pedagogia valoro kaj nur kiam ili kunlimas kaj respektas la instruon de la apostola aŭ katolika tradicioj.

vidu: folkloro, kulturo, socioscienco, festaj kaj feriaj tago, vesto