Akuri

Akuri
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Klasea	Mammalia
Ordena	Rodentia
Familia	Caviidae
Generoa	Cavia
Espeziea	Cavia porcellus Linnaeus, 1758
Datu orokorrak
Ernaldia	72 egun
Bizi itxaropena	5 urte
Bihotz-frekuentzia	250 taupada minutuko
Eguneko zikloa	crepuscular (en)
Genomaren kokapena	dnazoo.org… eta ensembl.org…

Akuria (Cavia porcellus),edo kuia, Caviidae familiako eta Cavia generoko karraskari bat da. Andeetakoak dira jatorriz (Hego Amerika). Hasiera batean, azienda gisa etxekotu zituzten elikagai gisaerabiltzeko, baina gaur egun oso zabalduta dago bere erabilera etxe-animali gisa.

Jatorrizko eskualdean, oso animalia garrantzitsuak dira herri-kulturarentzat, batez ere elikagai gisa^[1], baina baita herri-medikuntzan edo erlijio-zeremonietan ere.

Mendebaldean, Europako merkatariek XVI. mendean Europan eta Ipar Amerikan sartu zutenetik, etxeko animalia gisa erabili izan dira akuriak. Animalia mantsoak direnez eta erraz maneiatzen eta zaintzen direnez, maskota oso ezagunak bihurtu dira.

Kuia laborategi animalia gisa erabili da XVII. mendetik aurrera. XIX. eta XX. mendeetan maiz erabili ziren. Hala ere, harrezkero, beste karraskari batzuek ordezkatu dituzte, hala nola saguek eta arratoiek. Hala eta guztiz ere, gaur egun oraindik erabiltzen dira zenbait patologia ikertzeko, hala nola eskorbutoa (C bitaminaren ekarpen dietetikoa behar dute, gizakiek bezala).

1. ↑ Leonard, Jonathan Norton. (1970). Recipes, Latin American cooking. Time-Life International.