Ayn Rand |
---|
(1943) |
|
Jaiotzako izen-deiturak | Алиса Зиновьевна Розенбаум, Alisa Zinovyevna Rosenbaum, אליסה זינובייבנה רוזנבאום |
---|
Jaiotza | San Petersburgo, 1905eko otsailaren 2a |
---|
Herrialdea | Errusiar Inperioa 1917) Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa Errusiako errepublika aberrigabea Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (1917 - 1931) Ameriketako Estatu Batuak (1931ko martxoaren 13a - |
---|
Talde etnikoa | Juduak |
---|
Lehen hizkuntza | errusiera |
---|
Heriotza | Manhattan eta New York, 1982ko martxoaren 6a (77 urte) |
---|
Hobiratze lekua | Kensico Cemetery (en) |
---|
Heriotza modua | berezko heriotza: bihotz-gutxiegitasuna |
---|
|
Ezkontidea(k) | Frank O'Connor (1929ko apirilaren 15a - 1979ko azaroaren 9a) |
---|
|
Heziketa | San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea |
---|
Hizkuntzak | errusiera ingelesa |
---|
|
Jarduerak | antzerkigilea, filosofoa, eleberrigilea, gidoilaria, literatura-kritikaria, saiakeragilea, kazetaria, zientzia-fikzio idazlea eta idazlea |
---|
Enplegatzailea(k) | San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea |
---|
Lan nabarmenak | |
---|
Jasotako sariak | |
---|
Influentziak | Aristoteles, Ludwig von Mises, Carl Menger, Isabel Paterson, Tomas Akinokoa, Albert Jay Nock (en) , Fiodor Dostoievski, Victor Hugo, Edmond Rostand, Friedrich Schiller, Russian symbolism (en) eta Rose Wilder Lane |
---|
Kidetza | American Writers Association (en) Motion Picture Alliance for the Preservation of American Ideals (en) |
---|
Izengoitia(k) | Ayn Rand |
---|
Genero artistikoa | objektibismoa Distopia |
---|
|
Erlijioa | ateismoa |
---|
|
aynrand.org |
|
|
Alisa Zinovievna Rosenbaum, Ayn Rand ezizenez ezaguna (errusieraz: Алиса Зиновьевна Розенбаум; San Petersburgo, 1905eko otsailaren 2agreg./urtarrilaren 20ajul. – New York, 1982ko martxoaren 6a), judu jatorriko filosofo eta idazle errusiarra izan zen, geroago estatubatuar nazionalitatea lortu zuena. The fountainhead eta Atlas Shrugged eleberriak idatzi zituen eta "objektibismo" izenez ezagututako sistema filosofikoa garatu zuen.
Randek berekoikeria arrazionala, indibidualismoa eta laissez faire kapitalismoa defendatu zituen, gizakiari den bezalakoa; hau da, arrazoimena erabiliz, bizitzea ahalbidetzen duen sistema ekonomiko bakarra dela argudiatuz. Horregatik, sozialismoa, altruismoa eta erlijioa guztiz arbuiatzen zituen[1]
Bere printzipioen artean mantentzen zuen gizakiek beraien balore eta ekintzak soili arrazoiaren bitartez aukeratu behar dituztela; pertsona bakoitzak bere kabuz bizitzeko eskubidea duela, inorengatik eta inoren sakrifiziorik gabe; eta inork ez duela indarkeria fisikoaren bitartez besteen baloreak lortzeko eskubiderik[2].
- ↑ (Gaztelaniaz) Morales, Tomás López. (2018-01-17). «El ultraindividualismo de Silicon Valley tiene su filósofa rusa de cabecera» EL PAÍS RETINA (Noiz kontsultatua: 2020-05-11).
- ↑ «The principle is: no man may obtain any values from others by resorting to physical force.» "Physical Force". "The Ayn Rand Lexicon" y “The Objectivist Ethics” en "The Virtue of Selfishness", página 32.