Bisurte

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da.
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Bisurtearen gaineko zortzi datu.

Bisurtea edo urte bisustua 366 egun dituen urtea da, hau da, ohiko urteek baino egun bat gehiago. Eguzki-ilargi egutegia erabiltzen den lekuetan, hilabete gehigarria da. 366. eguna edo 13. hilabetea gehitzen da egutegiko urtea eta urte astronomikoa sinkronizatuta egon daitezen. Gertakari astronomikoak edo urtaroak ez direnez errepikatzen zenbaki oso bat bezala, egun kopuru konstantea duten egutegietan ekidinezina da denbora pasa ahala tartea sortzea egutegiaren eta gertakari astronomikoaren artean, adibidez, urtaroen hasieran. Egun edo hilabete gehigarriak sartuz, egutegiaren eta Eguzki-sistemaren mugimenduen arteko aldea zuzentzen da.

Urte astronomikoak 365 egun eta 1/4 baino pixka bat gutxiago irauten du. Juliotar egutegiak hau kontuan hartzen zuen eta hiru urte arrunten ostean 366 egun zituen bat sartzen zuen, otsaila luzatuz 29 egun izan arte. Hala ere, urteak ez du irauten zehazki 365 egun eta 1/4, eta horregatik denborarekin akatsak ere metatzen dira. Egutegi gregorianoak arazo hau konpondu zuen, lau urtean behin oraindik ere bisurte bat eginez, baina 100 zenbakiaren multiplo direnetan ez eginez, ez badira 400en multiplo. Araua, beraz, honakoa da:

Urte bat bisurtea da 4rekin zatigarria bada, salbu eta 100ekin zatigarria bada. Hala ere, 400ekin zatigarria denean, urte hori ere bisurtea da. Horrek esan nahi du mende bukaerako urteak (00 bukaera dutenak) ez direla bisurteak, salbu eta 400ekin zatigarriak badira.[oh 1]

Eguzki-ilargi egutegia duten lekuetan, adibidez hebrear egutegian, Adar Alef izeneko beste 13. hilabete bat gehitzen da 19 urtean 7 aldiz, eta horrela urtaroen dataren aldaketa ekiditen da. Hejirako eguzki egutegian eta Bahá'í egutegian egunak gehitzen dira ziurtatzeko urte berria martxoko ekinokzioan hasten dela.
Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "oh", but no corresponding <references group="oh"/> tag was found


© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search