Eritasun

Eritasuna, gaixotasuna, patologia edo gaitza organismo oso baten edo haren zati baten egiturari edo funtzioari modu negatiboan eragiten dion egoera anormal partikularra da, ez dena kanpoko lesio baten ondorioz bat-batean gertatu^[1]. Gaixotasunak baldintza medikoak izaten dira, zeinu eta sintoma espezifikoekin lotzen direnak. Gaixotasun bat kanpoko faktoreek (agente patogenoek, adibidez) edo barne-disfuntzioek eragin dezakete. Adibidez, immunitate-sistemaren barne-disfuntzioek hainbat eritasun sor ditzakete, hala nola immunoeskasia, hipersentikortasuna, alergiak eta nahasmendu autoimmuneak.

Gizakietan, eritasuna modu zabalagoan erabili ohi da mina, disfuntzioa, larritasuna, arazo sozialak edo heriotza eragiten duen edozein egoerari edo harekin kontaktuan daudenen antzeko arazoei erreferentzia egiteko. Zentzu zabalago horretan, batzuetan lesioak, ezintasunak, nahasmenduak, sindromeak, infekzioak, sintoma isolatuak, portaera desbideratuak eta egituraren eta funtzioaren aldaketa atipikoak barne hartzen ditu; beste testuinguru batzuetan eta beste helburu batzuetarako, berriz, kategoria bereizgarritzat har daitezke. Gaixotasunek, fisikoki ez ezik, mentalki ere eragin diezaiekete pertsonei, gaixotasun bat hartzeak eta gaixotasun horrekin bizitzeak eragindako pertsonaren bizitzaren ikuspegia alda baitezake.

Eritasun batek eragindako heriotzari kausa naturalek eragindako heriotza esaten zaio. Lau gaixotasun mota nagusi daude: infekziosoak, karentzialak, herentziazkoak (genetikoak zein herentziazkoak ez direnak) eta fisiologikoak. Gaixotasunak beste modu batzuetan ere sailka daitezke, gaixotasun kutsakor edo ez-transmitigarri gisa. Gizakion gaixotasun hilgarrienak koronarioak dira (odol-fluxuaren buxadura), eta, ondoren, garun-hodietako gaixotasunak eta beheko arnasbideetako infekzioak. Herrialde garatuetan, gaixotasun gehien eragiten dituzten gaixotasunak neuropsikiatrikoak dira, hala nola depresioa eta antsietatea.

Gaixotasunaren azterketari patologia deritzo, etiologiaren edo kausaren azterketa barne.

1. ↑ (Ingelesez) Andrew. (2014-12-18). «What is the Difference Between an “Injury” and “Disease” for Comcare Commonwealth Compensation Claims?» Tindall Gask Bentley Lawyers (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).