Errealitate

Flammarion irarlana

Errealitatea (latineko res-tik, 'gauza') sistema baten barruan dagoen edo erreala den guztiaren batura edo agregatua da, irudimenezkoa soilik denaren, ez dagoenaren edo ez-errealaren kontra. Gauzen estatus ontologikoa izendatzeko ere erabiltzen da terminoa, haien existentzia adierazteko. Termino fisikoetan, sistema ezagun eta ezezagun baten osotasuna da errealitatea[1].

Errealitatearen, existentziaren edo izatearen izaerari buruzko galdera filosofikoak ontologiatzat hartzen dira, metafisikaren adar garrantzitsutzat mendebaldeko tradizio filosofikoan. Auzi ontologikoak filosofiaren zenbait adarretan ere planteatzen dira, hala nola zientziaren, erlijioaren edo matematikaren filosofian zen logika filosofikoan. Adibidez, objektu fisikoak soilik errealak badira (fisikalismoa), errealitatea funtsean materiagabea bada (idealismoa), teoria zientifikoek planteatutako erakunde hipotetiko behaezinak badaude, "Jainko" bat badago, zenbakiak eta beste objektu abstraktu batzuk badaude eta mundu posibleak badaude. Epistemologiak probabilitate gisa ezagutu edo ondoriozta daitekeenaz eta, beraz, mundu modernoan arrazoia, ebidentzia enpirikoak eta zientzia errealitatea zehaztu edo ikertzeko iturri eta metodo gisa nabarmentzen diren moduez dihardu.

  1. (Ingelesez) Saridakis, Emmanuel. (2016-10). «Information, Reality, and Modern Physics» International Studies in the Philosophy of Science 30 (4): 327–341.  doi:10.1080/02698595.2017.1331980. ISSN 0269-8595. (Noiz kontsultatua: 2023-07-02).

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search