Gurutze Gorria

Gurutze Gorria
The power of humanity, Le pouvoir de l'humanité eta O poder da humanidade
Datuak
Izen laburra	IRCRCM
Mota	nazioarteko gobernuz kanpoko erakundea eta aid agency (en)
Herrialdea	Suitza
Jarduera
Enplegatuak	300.000
Agintea
Egoitza nagusi	Geneva
Egoitza nagusi	Suitza
Osatuta	Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordea International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (en) national Red Cross and Red Crescent society (en)
Historia
Sorrera	1863ko otsailaren 17a
Sortzailea	Henri Dunant Théodore Maunoir (en) Gustave Moynier (en) Guillaume Henri Dufour (en) Louis Appia (en)
Jasotako sariak	Bakearen Nobel Saria  (1917) Bakearen Nobel Saria  (1944) Bakearen Nobel Saria  (1963) Four Freedoms Award – Freedom Medal  (2014)
webgune ofiziala

Gurutze Gorriaren eta Ilargi (edo Ilargierdi) Gorriaren Nazioarteko Mugimendua, hizkera arruntean Gurutze Gorria edo Ilargi Gorria^[1][2]) izenez ezaguna, nazioarteko mugimendu humanitario bat da, mundu osoan gutxi gorabehera 97 milioi boluntario, kide eta langile dituena.^[3] Helburu hauekin sortu zen: pertsonen bizitza eta osasuna babestea, gizaki guztienganako errespetua ziurtatzea, eta pertsonen sufrimendua prebenitu eta arintzea.^[4]

Mugimendua legalki independenteak diren hainbat erakundek osatzen dute, baina mugimenduaren baitan elkartuta daude oinarrizko printzipioak, helburuak, sinboloak eta estatutuak, gobernu erakunde komunen bidez. Mugimenduko erakundeak hauek dira:

-  Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordea (ICRC) Henry Dunantek eta Gustave Moynierrek 1863an Genevan (Suitzan) sortutako erakunde humanitario pribatua da. Bere 25 kideko batzordeak nazioarteko zuzenbide humanitarioaren araberako aginte bakarra du, nazioarteko eta barneko gatazka armatuetako biktimen bizitza eta duintasuna babesteko. ICRCri Bakearen Nobel Saria eman zitzaion hiru alditan (1917an, 1944an eta 1963an).^[5]

-  Gurutze Gorriaren eta Ilargi Gorriaren Elkarteen Nazioarteko Federazioa (IFRC) 1919an sortu zen, eta gaur egun Gurutze Gorriaren eta Ilargi Gorriaren 190 Elkarteen arteko jarduerak koordinatzen ditu. Nazioarte mailan, Federazioak zuzentzen eta antolatzen ditu, Elkarte Nazionalekin lankidetza estuan, eskala handiko larrialdiei erantzuteko larrialdietarako laguntza-misioak. Nazioarteko Federazioko Idazkaritza Genevan (Suitzan) dago. 1963an, Federazioak (orduan Gurutze Gorriaren Sozietateen Liga izenez ezagutzen zena) Bakearen Nobel Saria jaso zuon ICRCrekin batera.^[5]

-  Gurutze Gorriaren eta Ilargi Gorriaren Elkarteak munduko ia herrialde guztietan daude. Gaur egun, 190 Elkarte Nazional daude ICRCn onartuak, eta Federazioko kide osoak dira. Entitate bakoitzak bere jaioterrian nazioarteko zuzenbide humanitarioaren printzipioen eta nazioarteko mugimenduaren estatutuen arabera lan egiten du. Egoera eta ahalmen espezifikoen arabera, Elkarte Nazionalek nazioarteko zuzenbide humanitarioak edo Nazioarteko Mugimenduaren aginduek zuzenean definitzen ez dituzten zeregin humanitario osagarriak har ditzakete. Herrialde askotan, lotura estua dute dagozkien osasun sistema nazionalekin, larrialdi zerbitzuak eskainiz.

1. ↑ Ilargi Gorria ageri da Euskalterm terminologia bankuan, eta hala erabiltzen dute Berria egunkarian ([1]^{[Betiko hautsitako esteka]}), baina Ilgora Gorria ageri da Zehazki hiztegian. Ilargierdi Gorria ere erabili izan da.
2. ↑ Ikurrak Gurutze Gorriaren webgune ofizialean. Frantsesez (Croissant-Rouge) eta ingelesez (Red Crescent) euskarazko Ilgora Gorria hitzen baliokideak dira.
3. ↑ (Ingelesez) "IFRC annual report 2015" (PDF). .
4. ↑ (Ingelesez) "Take a Class". Red Cross.
5. ↑ ^{a b} (Ingelesez) "Nobel Laureates Facts — Organizations". Nobel Foundation.