Jocelyn Bell Burnell

Jocelyn Bell Burnell
	; (2023) Irudi gehiago
	Ahotsa
Edinburgoko Errege-elkarteako behin behineko presidente
University of Dundee (en) kantziler
President of the Royal Society of Edinburgh (en)
; Royal Astronomical Societyko presidentea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Susan Jocelyn Bell Burnell
Jaiotza	Lurgan eta Belfast, 1943ko uztailaren 15a (81 urte)
Herrialdea	Erresuma Batua
Bizilekua	Armagh
Familia
Ezkontidea(k)	Martin Burnell (en)
Seme-alabak	ikusi Gavin Burnell;
Hezkuntza
Heziketa	The Mount School (York) (en) ; (1954 - ; Glasgowko Unibertsitatea ; (1960(e)ko hamarkada - 1965) ; Murray Edwards College (en) ; (1965 - 1969) Doktoretza
Tesi zuzendaria	Anthony Hewish
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	astronomoa, astrofisikaria eta fisikaria
Enplegatzailea(k)	The Open University (en) ; Londresko University College ; Southamptongo Unibertsitatea ; Batheko Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi aurkikuntza;
Jasotako sariak	ikusi Beatrice M. Tinsley Prize (1986) ; Royal Societyko kidea (2003) ; Herschel Medal (1989) ; Britainiar Inperioko Ordenaren dama komendadorea (2007ko ekainaren 17a) ; Albert A. Michelson Medal (1973) ; 100 Emakume (BBC) (2014) ; Edinburgoko Errege-elkarteko kidea (2004) ; J. Robert Oppenheimer Memorial Prize (1978) ; Grand Prize of the French Academy of Science (2018) ; Michael Faraday saria (2010) ; Magellanic Premium (2000) ; Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics (2018) ; Karl G. Jansky Lectureship (1995) ; Errege Domina (2015) ; Gold medal of the Spanish National Research Council (2015eko ekainaren 11) ; Fellow of the Institute of Physics ; honorary doctor of the University of Valencia (2017) ; honorary doctor of Harvard University (2007) ; honorary degree of the University of Leeds (2000) ; honorary doctor of the University of Sussex (1997) ; honorary doctor of Durham University (2007) ; honorary doctorate from the McGill University (2015) ; honorary doctorate from the University of Alberta (2016) ; honorary doctor of the Willamette University (2019) ; honorary Fellow of the Learned Society of Wales (2020) ; Karl Schwarzschild Medal (2021) ; Copley Domina (2021) ; Esther Hoffman Beller Lectureship (2021) ; Sven Berggren prize (2012) ; President's Medal (2017) ; Jules Janssen saria (2022) ; Swarthmore Lecture ; Richtmyer Memorial Lecture Award (2023) ; Edinburgh Medal (1999) ;
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Royal Astronomical Society; Nazioarteko Astronomia Elkartea; American Astronomical Society; Amerikako Sozietate Filosofikoa; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Royal Society
	www2.physics.ox.ac.uk…

Susan Jocelyn Bell Burnell (Lurgan, 1943ko uztailaren 15a), Susan Jocelyn Bell izenaz jaioa eta Jocelyn Bell Burnell bezala ezaguna dena, Erresuma Batuko astrofisikari bat da, Ipar Irlandakoa, zehazki. Graduondoko ikasketak burutzen ari zela, pulsarren lehenengo detekzioa egin zuen, 1967an.^[1]^[2] Pulsarrek igorritako seinaleen azterketa oso erabilgarria da kosmologian. ^[3]Erresuma Batuko zientzialari garrantzitsuenetako bat kontsideratzen da, sari ugari jaso dituena, bere lana XX. mendeko aurkikuntza esanguratsuenetako bat izanik. Izatez, pulsarren aurkikuntzak Fisikako Nobel Saria eskuratu zuen 1974. urtean, baina Bell ez zen sarituetako bat izan.

Bost autore zituen pulsarren aurkikuntza argitaratzen zuen artikuluak. Bell ageri zen arren, bere tesi zuzendaria zen lehengoa, Antony Hewish, eta honek jaso zuen 1974ko Fisikako Nobel saria, Martin Rylerekin batera. Zientzialari ugarik kritikatu zuten Bell saritua ez izatea, Fred Hoyle astrofisikariak, esaterako. Suediako Zientzien Errege Akademiak 1974an Fisikako Nobel Saria Ryleri eta Hewishi eman zien, bi horiek erradioastrofisikan egindako aurkikuntzak aipatuz. Rylek irekidura sintesirako tekniketan egindako lana eta Hewishek pulsarrak aurkitu izana azpimarratzen ziren.

Bellen lanari dagokionez, 2002 eta 2004 bitartean Royal Astronomical Societyko presidentea eta 2008tik 2010era, Erresuma Batuko Fisikako Instituko presidentea izan zen. Gero, 2011n, Marshall Stoneham bere ondorengoaren heriotza zela eta, bitarteko presidente izendatu zuten.

2018an Oinarrizko Fisikako Breakthrough Sari Berezia jaso zuen. 2,3 milioi librako saria eman zioten, eta osorik donatzea erabaki zuen. Fundazio bat sortu zuen fiisikako ikerkuntzan lan egin nahi zuten emakumeei, minoriei eta ikasle errefuxatuei laguntzeko helburuarekin. Erresuma Batuko Fisikako institutuak kudeatzen du. ^[4]^[5]^[6]^[7]

2021ean, Copley Domina eman zioten, sari hau jaso zuen bigarren emakumea izanik. ^[8]

Gainera, 2022an, Honoris causa doktore izendapena eman zion Euskal Herriko Unibertsitateak.^[9]

↑ «Cosmic Search Vol. 1, No. 1 - Little Green Men, White Dwarfs or Pulsars?» www.bigear.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
↑ Hargittai, István. (2003). The road to Stockholm: Nobel Prizes, science, and scientists. Oxford University Press, 240 or. ISBN 978-0-19-860785-4..
↑ Tesh, Sarah. (2017). Look happy dear, you've just made a discovery. Physics World, 31-33 or. ISSN https://www.worldcat.org/es/search?q=n2:0953-8585..
↑ (Ingelesez) Sample, Ian; editor, Ian Sample Science. (2018-09-06). «British astrophysicist overlooked by Nobels wins $3m award for pulsar work» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
↑ (Ingelesez) «She made the discovery, but a man got the Nobel. A half-century later, she’s won a $3 million prize.» Washington Post ISSN 0190-8286. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
↑ (Ingelesez) «Fund to boost female and black physicist numbers» BBC News 2019-03-19 (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
↑ IOP and Professor Dame Jocelyn Bell Burnell launch new fund to encorauge greater diversity in physics. Institute of Physics.
↑ (Ingelesez) «Dame Jocelyn Bell-Burnell: NI scientist awarded Royal Society's highest prize» BBC News 2021-08-24 (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
↑ Lartzanguren, Edu. «Jocelyn Bell astrofisikaria 'honoris causa' doktore izendatuko du EHUk» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-10-26).

[1] «Cosmic Search Vol. 1, No. 1 - Little Green Men, White Dwarfs or Pulsars?» www.bigear.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

[2] Hargittai, István. (2003). The road to Stockholm: Nobel Prizes, science, and scientists. Oxford University Press, 240 or. ISBN 978-0-19-860785-4..

[3] Tesh, Sarah. (2017). Look happy dear, you've just made a discovery. Physics World, 31-33 or. ISSN https://www.worldcat.org/es/search?q=n2:0953-8585..

[4] (Ingelesez) Sample, Ian; editor, Ian Sample Science. (2018-09-06). «British astrophysicist overlooked by Nobels wins $3m award for pulsar work» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

[:0-5] (Ingelesez) «She made the discovery, but a man got the Nobel. A half-century later, she’s won a $3 million prize.» Washington Post ISSN 0190-8286. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

[6] (Ingelesez) «Fund to boost female and black physicist numbers» BBC News 2019-03-19 (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

[7] IOP and Professor Dame Jocelyn Bell Burnell launch new fund to encorauge greater diversity in physics. Institute of Physics.

[8] (Ingelesez) «Dame Jocelyn Bell-Burnell: NI scientist awarded Royal Society's highest prize» BBC News 2021-08-24 (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

[9] Lartzanguren, Edu. «Jocelyn Bell astrofisikaria 'honoris causa' doktore izendatuko du EHUk» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-10-26).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]