Leonhard Euler

Leonhard Euler
Irudi gehiago
katedradun 1766 - katedradun 1731ko urtarrilaren 22a (juliotar egutegia) - 1741 adjunct (en) 1727 - 1730
Bizitza
Jaiotza	Basilea, 1707ko apirilaren 15a
Herrialdea	Suitzako Konfederazio Zaharra  Errusiako Inperioa  Prusiako Erresuma
Bizilekua	Basilea San Petersburgo San Petersburgo Berlin Q15782821
Heriotza	San Petersburgo, 1783ko irailaren 18a (76 urte)
Hobiratze lekua	Smolensky Lutheran Cemetery (en) Lazarev Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: garuneko odoljarioa
Familia
Aita	Paul III Euler
Ama	Marguerite Brucker
Ezkontidea(k)	Katharina Euler (en)  (1734 -  1773) Salomea Abigail Euler (en)  (1776 -
Seme-alabak	ikusi Johann Euler (en) Christoph Euler (en) Carl Euler (en)
Hezkuntza
Heziketa	Basileako Unibertsitatea (1720 -
Hezkuntza-maila	masterra Doktoretza
Tesi zuzendaria	Johann Bernoulli
Doktorego ikaslea(k)	Nicolas Fuss (en)
Hizkuntzak	latina alemana frantsesa errusiera
Ikaslea(k)	ikusi Mikhail Golovin (en) Petr Inokhodtsev (en) Semen Kotelnikov (en) Anders Johan Lexell Stepan Rumovsky (en) Johann Euler (en) Joseph-Louis Lagrange
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, fisikaria, unibertsitateko irakaslea, idazlea, musikaren teorikoa, astronomoa, zientzialaria, asmatzailea, exekutiboa eta geografoa
Lantokia(k)	San Petersburgo Berlin Basilea San Petersburgo eta Berlin
Enplegatzailea(k)	Prusiako Zientzien Akademia San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea San Petersburgoko Zientzien Akademia  (1727 -  1741) San Petersburgoko Zientzien Akademia  (1766 -
Lan nabarmenak	ikusi Euler's theorem (en) Euler's rotation theorem (en) Euler's theorem in geometry (en) Euler's sum of powers conjecture (en) Eulerren erlazio Euler–Lagrange equation (en) Cauchy–Euler equation (en) Eulerren φ funtzioa Eulerren identitate Euler's four-square identity (en) Eulerren formula Euler's theorem (en) gamma funtzioa Gaussian integral (en) Euler-Mascheroni konstante lucky numbers of Euler (en) Euler diagrama Bederatzi puntuetako zirkunferentzia Euler line (en) Eulerian path (en)
Influentziak	Pierre de Fermat, Christiaan Huygens eta Pierre-Louis Moreau de Maupertuis
Kidetza	Prusiako Zientzien Akademia Suediako Zientzien Errege Akademia San Petersburgoko Zientzien Akademia Frantziako Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Royal Society Accademia delle Scienze di Torino
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa

Artikulu sorta honen partea:
Mekanika klasikoa
${\displaystyle {\boldsymbol {F}}=m{\boldsymbol {a}}}$ Newtonen legeak
Historia Kronologia
Adarrak Aplikatua Dinamika Estatika Zerukoa Zinematika Medio jarraituak Zinetika Estatistikoa
Oinarriak Abiadura Azelerazioa Abiadura-modulua Bulkada D'Alembert-en printzipioa Denbora Energia potentziala zinetikoa Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Espazioa Indar-parea Indarra Inertzia / Inertzia-momentua Lana Lan birtuala Masa Momentua Momentu angeluarra Momentu lineala Potentzia Torkea
Zientzialariak Galileo Huygens Newton Kepler Horrocks Halley Euler d'Alembert Clairaut Lagrange Laplace Hamilton Poisson Daniel Bernoulli Johann Bernoulli Cauchy
Muinekoak Bibrazioa Desplazamendua Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Gorputz zurruna Eulerren ekuazioa Solido zurrunaren mekanika Grabitazio unibertsalaren legea Higidura zuzena Higidura Marruskadura-indarra Newtonen legeak Osziladore harmonikoa Moteltze(Moteltze ratio) Higiduraren ekuazioa Eulerren higiduraren legeak Itxurazko indarra Partikula planarraren higadura-mekanika Abiadura erlatiboa Higidura harmoniko sinple
Biraketa Abiadura angeluarra Abiadura tangentziala Azelerazio angeluarra Biraketa-abiadura Coriolis efektua Desplazamendua Erreferentzia-sistema Higidura zirkular Indar zentripetu Indar zentrifugo Maiztasuna Pendulua
Formulazioak Newtonen legeak Mekanika analitikoa Mekanika Lagrangiar Mekanika Hamiltoniar Mekanika Routhiar Hamilton–Jacobi ekuazioa Appellen higidura-ekuazioa Koopman–von Neumann mekanika
Kategoriak Mekanika klasikoa
i e a

Leonhard Euler (Basilea, Suitza, 1707ko apirilaren 15a - San Petersburgo, Errusia, 1783 irailaren 18a) matematikaria eta fisikaria izan zen. Historiako matematikari handienetakoa, Arkimedesekin, Newtonekin eta Gaussekin batera, eta, argitaratutako lan kopuruari begiratuz gero, emankorrena dudarik gabe. Orduko matematika-arlo ia guztietan ekarpen garrantzitsuak egiteaz gain, terminologia eta notazio matematiko modernoaren sortzaileetakoa izan zen. Orobat lan garrantzitsuak egin zituen fisikan, mekanikan, hidrodinamikan, optikan eta astronomian. Oso ezaguna da Eulerren (e) zenbakiagatik, zenbaki hori kalkulu-formula askotan eta fisikan agertzen baita.

Luterotar Elizaren santu egutegian, Eulerren eguna ospatzen dute maiatzaren 24an. Kristau fededuna zen, Bibliaren hutsezintasunean sinesten zuena, eta bere garaiko ateisten aurkako apologiak idatzi zituen.

Bere helduaroaren zatirik handiena, San Petersburgon (Errusia) eta Berlinen (Prusia) bizi izan zen, eta aurkikuntza garrantzitsuak egin zituen kalkulu edo grafoen teoria gisako arlo desberdinetan. Terminologia modernoaren eta notazio matematikoaren zati handi bat ere sartu zuen, bereziki analisi matematikoaren alorrerako, adibidez, funtzio matematikoaren nozioa^[1].​

Euler matematikari handienetako bat izan da, emankorrenetako bat, eta kalkulatzen da haren lan osoek hirurogei eta laurogei liburuki artean beteko lituzketela^[2].​ Pierre Simon Laplace-ri egotzitako baieztapen batek adierazten du Eulerrek ondorengo matematikariengan izan duen eragina: «Irakur Euler, irakur Euler, bera da gu guztion maisua»^[3].

1. ↑ Dunham, William. (1999). Euler: The Master of Us All. The Mathematical Association of America, 17 or..
2. ↑ Finkel, B.F.. (1897). «Biography- Leonard Euler» The American Mathematical Monthly 4 (12): 300..
3. ↑ Dunham, William. (1999). Euler: The Master of Us All. The Mathematical Association of America, xiii or.
   Aipua: «Irakur Euler, irakur Euler, bera da gu guztion maisua.».