Libiako basamortua

Libiako basamortua
الصحراء الليبية
Libiako basamortua, Libiako hegoaldean
Libiako basamortua Libiako basamortua (Afrika)
Eskualdea	Egipto  Libia  Sudan
Koordenatuak	24°N 25°E / 24°N 25°E / 24; 25
Eremua	1.100.000 km²
Luzera	1.000 km
Zabalera	1.100 km
Punturik garaiena	Jebel Uweinat (1.980 m.)
Punturik beherena	Qattara sakonunea (– 133 m)

Libiako basamortua (arabieraz: الصحراء الليبية) Saharako basamortuaren ipar-ekialdean dago. Niloren (Egipto) mendebaldeko alderdia, Libiaren ekialdeko alderdia eta Sudanen ipar-ekialdea, Nubiako basamortuaren ondoan, hartzen ditu. 1.100.000 km² ditu, eta aski laukizuzuzena da: 1.100 kilometro zabal da ekialdetik mendebaldera, eta 1.000 iparraldetik hegoaldera.

Basamortu hau, Saharakoaren zatirik handiena bezala, hareaz eta lautada arrokatsuz osatuta dago, nagusiki.

Hareazko lautadek, dunek eta hainbat sakonunek osatzen dute basamortua, eta ez dago urik duen ibairik ez basamortuaren barnean ez kanpoan. Gilf Kebir goi-ordokiak 1.000 metroko garaiera du, salbuespena basamortuko gainerako lurraldearen ondoan.

Zortzi sakonune nagusi daude. Oasitzat jo daitezke denak, txikiena izan ezik, Qattara, haren urak gaziak baitira. Gainerako sakonuneetan nekazaritza-ekoizpen mugatua, zenbait baliabide natural eta egonleku iraunkorrak daude, baita Nilo ibaitik edo putzuetatik lortutako ur edangarria ere.

Siwa oasia, Libiako mugatik gertu eta Qattararen mendebaldean, gainerako Egiptotik bakanduta dago, baina jendea bertan bizi da antzinatik.

Beste oasi nagusiak Dakhla eta Kharga dira Egipton, eta Jaghbub eta Kufra Libian. Siwarekin batera, oasi-kate bat osatzen dute.