Manganeso

Manganesoa
25 Kromoa ← Manganesoa → Burdina
25 Mn                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Manganesoa, Mn, 25
Serie kimikoa	trantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala	7, 4, d
Masa atomikoa	54,938045(5) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Ar] 4s2 3d5
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 15
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 7,21 g/L
Urtze-puntua	1.519 K (1.246 °C, 2.275 °F)
Irakite-puntua	2.334 K (2.061 °C, 3.742 °F)
Urtze-entalpia	12.91 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	221 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 26,32 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 1.228 1.347 1.493 1.691 1.955 2.333
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	kubikoa
Oxidazio-zenbakia(k)	7, 6, 5 [1], 4, 3, 2, 1 [2] (oxidoak: azidoa, basikoa edo anfoterikoa, oxidazio-egoeraren arabera)
Elektronegatibotasuna	1,55 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 717,3 kJ/mol 2.a: 1.509,0 kJ/mol 3.a: 3.248 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	114 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	161 pm
Erradio kobalentea	139 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 7,81
Soinuaren abiadura	5.150 m/s
Isotopo egonkorrenak
Manganesoaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 52Mn Sint. 5,591 e ε - 52Cr β+ 0,575 52Cr γ 0,7, 0,9, 1,4 - 53Mn Sint. 3,74x106 u ε - 53Cr 54Mn Sint. 312,3 e ε - 54Cr γ 0,834 - 55Mn %100 Mn egonkorra da 30 neutroirekin

Manganesoa elementu kimiko bat da, Mn ikurra eta 25 zenbaki atomikoa dituena. Elementu aske gisa agertzen da naturan (gehienetan burdinarekin batera), bai eta mineral askotan ere. Metal hau aleazio industrialak egiteko erabiltzen da gehien bat. Manganeso-ioiek kolore asko dauzkatenez, pigmentuak ekoizteko baliatzen dira. Oxidazioetarako produktu kimikoak egiteko ere erabiltzen dira. Manganeso (II) ioiak zenbait entzimaren kofaktore gisa funtzionatzen du; hortaz, izaki bizidun guztiek behar dute, aztarna-elementu gisa bada ere.