Rabindranath Tagore

Rabindranath Tagore
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Kalkuta, 1861eko maiatzaren 7a
Herrialdea	Britainiar Raj
Talde etnikoa	Bengalarra Brahmana
Lehen hizkuntza	bengalera
Heriotza	Kalkuta, 1941eko abuztuaren 7a (80 urte)
Familia
Aita	Debendranath Tagore
Ezkontidea(k)	Mrinalini Devi (en)  (1883 -  1902)
Seme-alabak	ikusi Rathindranath Tagore (en)
Anai-arrebak	ikusi Swarnakumari Devi Hemendranath Tagore Jyotirindranath Tagore Dwijendranath Tagore Satyendranath Tagore Soudamini Debi (en)
Hezkuntza
Heziketa	Londresko University College St. Xavier's Collegiate School (en)
Hizkuntzak	bengalera ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Lakshmiswar Sinha (en) Mukul Dey (en)
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, poeta, musikagilea, antzerkigilea, saiakeragilea, filosofoa, artista, idazlea, kanta-idazlea, kantugilea, abeslaria, film-zuzendaria eta freedom fighter (en)
Lan nabarmenak	ikusi Gitanjali (en) Ghare-Bhaire (en) Bhanusimha Thakurer Padabali (en) Valmikipratibha (en) Kabuliwala (en) Hungry Stones (en) Nastanirh (en) Noukadubi (en) Chaturanga (en) Jogajog (en) Shesher Kabita (en) Dak Ghar (en) Raja (en)
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria  (1913ko azaroaren 13a) : Song Offerings (en) Britainiar Inperioko Ordenaren ofiziala honorary doctor of the University of Calcutta Knight Bachelor
Izengoitia(k)	ভানুসিংহ
Genero artistikoa	saiakera kontakizun laburra eleberria
Musika instrumentua	ahotsa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	hinduismoa

Rabindranath Tagore (bengaleraz: রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর, ahoskera hindiz^ⓘ Robindronath Thakur jaioa,^[1] (Kalkuta, India, 1861ko maiatzaren 7a - Kalkuta, India, 1941ko abuztuaren 7a), Bhanu Singha Thakur (Bhonita) idazle izenarekin ere ezaguna da. Era berean, hainbat ezizen erabili zituen, Gurudev, Kabiguru, eta Biswakabi. Indiako azpi-kontinenteko poeta, musikari, artista, ayurveda-ikerlaria^[2] eta jakintsua izan zen.^[3][4] Bengalako literatura eta musika birmoldatu zituen, baita Indiako artea ere, testuinguru modernismoan XIX. mende bukaeran eta XX. mende hasieran. Gitanjaliren "bertso sakon sentikorra, freskoa eta ederraren” egilea, 1913an Literaturako Nobel Saria irabazi zuen lehen ez europarra izan zen.^[5][6] Tagoreren abesti poetikoak espiritualak eta merkurialtzat jotzen ziren, baina hala ere, bere "prosa dotorea eta poesia magikoa" denbora askoan ezezagunak izan ziren Bengalatik kanpo.^[7] Batzuetan "Bengalako bardoa" ezizenaz izendatzen dute.^[8]

Tagore Kalkutako brahmo hindua zen, Burdwan eta Jessore barrutietan agintariak izandako arbasoekin,^[9] zortzi urte zituenean hasi zen poesia idazten.^[10] Lehen olerki esanguratsuak hamasei urterekin argitaratu zituen Bhānusiṃha ("Eguzki lehoia") ezizenarekin, literatura kritikoek aspaldi galdutako klasiko gisa hartu zituztenak.^[11][12] 1877. urterako, lehenengo ipuin eta dramaturgia lanak argitaratuak zituen, bere benetako izenarekin. Humanista, unibertsalista, internazionalista eta nazionalisten aurkako sutsua izanik,^[13] britainiar legea salatu zuen, Britainia Handiarekiko independentzia defendatuz. Bengalako pizkundearen adierazle, margolanak, zirriborroak eta bozetoak, ehunka testu eta bi mila abestitik gora biltzen zituen kanon zabala osatu zuen. Berak sortutako Visva-Bharati Unibertsitatean gordetzen da ondarea.^{[14][15][16][17]}

Tagorek bengalera hizkuntza modernizatu zuen, forma klasiko zurrunak baztertuz eta hizkuntza estrukturei aurre eginez. Bere eleberriak, ipuinak, abestiak, dantza-dramak eta saiakerak gai politiko eta pertsonalak izan zituzten hizpide. Gitanjali (Abesti ofrendak), Gora (Aurpegi polita) eta Ghare-Baire (Etxea eta mundua) dira idazlan ezagunenak, eta bere olerkiak, ipuinak eta eleberriak txalotuak izan ziren, baita kritikatuak ere, zuten lirismoagatik, solaskidetzagatik, naturaltasunagatik eta kontenplazio joeragatik. Bi naziok bere konposizioak aukeratu zituzten himno nazional bezala: Indiako Jana Gana Mana eta Bangladesheko Amar Shonar Bangla. Halaber, Sri Lankako himno nazionala bere lanetan inspiratuta dago.^[18][19][20]

1. ↑ (Ingelesez) Nasrin, Wurff Van Der, Mithun B., W. A. M.. (2015). Colloquial Bengali. Routledge, p. 1 or. ISBN 9781317306139..
2. ↑ বন্দ্যোপাধ্যায়, স্রবন্তী. "কবি-রাজ রবীন্দ্রনাথ: পাঁচন দাওয়াই কি এখন করোনায় কাজ করবে?". anandabazar.com (in Bengali).
3. ↑ (Ingelesez) Lubet, Alex. "Tagore, not Dylan: The first lyricist to win the Nobel Prize for literature was actually Indian". Quartz India.
4. ↑ (Ingelesez) Desai, Robinson, Anita, Andrew. (2019). "The Modern Resonance of Rabindranath Tagore". On Being.
5. ↑ "68th Death Anniversary of Rabindranath Tagore". The Daily Star, Dhaka ISBN En..
6. ↑ (Ingelesez) O'Connell, K. M.. (2008). "Red Oleanders (Raktakarabi) by Rabindranath Tagore—A New Translation and Adaptation: Two Reviews". Parabaas.
7. ↑ (Ingelesez) Sen, A.. (1997). "Tagore and His India". The New York Review of Books.
8. ↑ (Ingelesez) "Work of Rabindranath Tagore celebrated in London". BBC News.
9. ↑ (Ingelesez) "https://ia801600.us.archive.org/BookReader/BookReaderImages.php?zip=/5/items/in.ernet.dli.2015.339410/2015.339410.Rabindrajibani-O_jp2.zip&file=2015.339410.Rabindrajibani-O_jp2/2015.339410.Rabindrajibani-O_0041.jp2&scale=13.50599520383693&rotate=0". .
10. ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman :3 izeneko erreferentziarako
11. ↑ (Ingelesez) Thompson, E.. (1926). Rabindranath Tagore: Poet and Dramatist. Pierides Press, pp. 27-28 or. ISBN 978-1-4067-8927-0..
12. ↑ (Ingelesez) Dasgupta, T.. (1993). Social Thought of Rabindranath Tagore: A Historical Analysis. Abhinav Publications, p. 20 or. ISBN 978-81-7017-302-1..
13. ↑ (Ingelesez) Radhakrishnan, Roychowdhury, M., D.. (2003). "Nationalism is a Great Menace" Tagore and Nationalism. , pp. 29–40 or..
14. ↑ (Ingelesez) "Visva-Bharti-Facts and Figures at a Glance". WayBack Machine.
15. ↑ (Ingelesez) Datta, P. K.. (2002). Rabindranath Tagore's The Home and the World: A Critical Companion. Permanent Black, p. 2 or. ISBN 978-81-7824-046-6..
16. ↑ (Ingelesez) Kripalani, K.. (2005). Dwarkanath Tagore: A Forgotten Pioneer—A Life. National Book Trust of India ISBN 978-81-237-3488-0..
17. ↑ (Ingelesez) Thompson, E.. (1926). Rabindranath Tagore: Poet and Dramatist. Pierides Press ISBN 978-1-4067-8927-0..
18. ↑ (Ingelesez) de Silva, Wriggins, K. M., Howard. (1988). J. R. Jayewardene of Sri Lanka: a Political Biography – Volume One: The First Fifty Years. University of Hawaii Press, p. 368 or. ISBN 0-8248-1183-6..
19. ↑ (Ingelesez) "Man of the series: Nobel laureate Tagore". The Times of India. Times News Network.
20. ↑ (Ingelesez) "How Tagore inspired Sri Lanka's national anthem". IBN Live.