Tafalla

Tafalla
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Erriberri
Eskualdea	Erdialdea
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Barrutia	Tafalla
Izen ofiziala	Tafalla
Alkatea; (2019-2023)	Jesus Maria Arrizubieta Astiz; (Euskal Herria Bildu)
Posta kodea	31300
INE kodea	31227
Herritarra	tafallar
Geografia
Koordenatuak	42°30′48″N 1°42′17″W / 42.51323936°N 1.70465648°W
Azalera	98,29 km²
Garaiera	325-656 metro
Distantzia	39,7 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	10.698 (2023: 122)
Dentsitatea	108,84 biztanle/km²
Zahartzea	% 15,44
Ugalkortasuna	‰ 27,38
Ekonomia
Jarduera	% 77,97 (2011)
Desberdintasuna	% 3,85 (2011)
Langabezia	% 11,46 (2013)
Euskara
Eremua	eremu mistoa
Euskaldunak	% 8,60 (2018: %2,94)
Datu gehigarriak
Webgunea	www.tafalla.es

Tafalla^[4]^[a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. Erriberriko merindadean eta Erdialdea eskualdean dago, Iruñea hiriburutik 39,7 kilometrora. Altuera 325 eta 656 metro artekoa da, eta 98,29 km²-ko azalera hartzen du. 2023 urtean 10698 biztanle zituen.

Tafalla hiri estrategikoa da oso antzinatik, baina Euskal Herriko beste hiri garrantzitsu batzuetan ez bezala, Erriberrik batzuetan eklipsatu egin du. Izan ere, Erriberri da merindadeko hiriburua, eta ez Tafalla, nahiz eta nagusia izan. Nolanahi ere, muino baten inguruan egoteak, Zidakosetik Orbaibarrerako sarrera kontrolatuz, Iruñeko Erresumako kristauen eta musulmanen arteko zenbait gudu ekarri zizkion. Iruñerrira eta Euskal Herri menditsura joateko nahitaezko pasabidea, gaur egun hiri komertziala da, inguruko herrien buru. Tafalla Nafarroako Gorteetan jarlekudun hiria izan zen.

Erdialdea eskualdeko hiriburua da. Bertako biztanleak tafallarrak dira.

«	Tafalla mota askotako muga lekua da: Ager eta Saltus Vasconum artekoa; hizkuntza-muga; harriaren eta adobearen arteko muga; olibondoa (Olibardia) eta iratzea (Iratxeta) musukatzen diren lekua; muga militarra, bai arabiarrekin, bai liberalekin XIX. mendean, eta gaur egun baita muga politikoa ere: NATOri bai ala ez esan zietenen arteko muga izan zen, eta 2019tik, EH Bilduko alkatea dago Tafallan.	»
—Jose Mari Espartza^[5]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
↑ Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).
↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..
↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
↑ Ilintxeta, Reyes. (2023-01-14). «"Borrokaren beharra transmititu nahi dut, zerbait berria sortuko da, beti sortu da"» Argia (Noiz kontsultatua: 2024-01-12).

Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[Udalbiltza-1] Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.

[Udalbiltza2-2] Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).

[3] Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..

[4] Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .

[6] Ilintxeta, Reyes. (2023-01-14). «"Borrokaren beharra transmititu nahi dut, zerbait berria sortuko da, beti sortu da"» Argia (Noiz kontsultatua: 2024-01-12).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]