Vincent van Gogh

Vincent van Gogh
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Vincent Willem Van Gogh
Jaiotza	Zundert, 1853ko martxoaren 30a
Herrialdea	Herbehereak
Bizilekua	Monastery of Saint-Paul-de-Mausole (en) Cuesmes (en) Maison Van Gogh (en)
Talde etnikoa	Herbeheretarra
Heriotza	Auvers-sur-Oise eta Auberge Ravoux (en) , 1890eko uztailaren 29a (37 urte)
Hobiratze lekua	Auvers-Sur-Oise Communal Cemetery (en) tomb of Vincent and Theo van Gogh (en)
Heriotza modua	suizidioa: bala zauria
Familia
Aita	Theodorus van Gogh
Ama	Anna Carbentus van Gogh
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Bikotekidea(k)	ikusi Sien Hoornik Margot Begemann (en)
Anai-arrebak	ikusi Wil van Gogh (en) Theo van Gogh Cor van Gogh Elisabeth van Gogh (en) Anna Cornelia van Gogh (en)
Hezkuntza
Heziketa	Académie royale des Beaux-Arts (en) Royal Academy of Fine Arts (en)
Hizkuntzak	nederlandera frantsesa
Irakaslea(k)	Anton Mauve Constantinus Cornelis Huysmans (en)
Ikaslea(k)	ikusi Antoon Hermans
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, marrazkilaria, grabatzailea, botanika ilustratzailea, arkitektura proiektuen marrazkilaria, akuafortista, litografoa eta artista grafikoa
Parte-hartzailea Documenta III (en)
Lantokia(k)	Tilburg (en) Haga Londres Paris Ramsgate (en) Etten-Leur Dordrecht Amsterdam Borinage (en) Brusela Etten-Leur Haga Hoogeveen Nuenen (en) Anberes Paris Arles Saint-Rémy-de-Provence Auvers-sur-Oise Van Gogh House (en) Emmen eta Maison Van Gogh (en)
Enplegatzailea(k)	Goupil & Cie (en)  (1869ko uztailaren 30a -  1873ko maiatzaren 10a)
Lan nabarmenak	ikusi Patata jaleak Café Terrace at Night (en) Gau izartsua Logela Arlesen Ekiloreak Self-Portrait with Bandaged Ear (en) Landscape with a Carriage and a Train (en) Gari sailak beleekin Head of an Old Peasant Woman with White Cap (en)
Influentziak	Anton Mauve, Paul Gauguin, Willem Roelofs (en) , Paul Cézanne, Peter Paul Rubens, Jean-François Millet eta Katsushika Hokusai
Kidetza	Société française de gravure (en)
Mugimendua	postinpresionismoa espresionismoa
Genero artistikoa	paisaia margolaritza izadi hila erretratua hiri-paisaia interior view (en) Autorretratua Christian art (en)

Vincent Willem Van Gogh (nederlanderaz: [ˈvɪnsɛnt ˈʋɪləm vɑn ˈɣɔx](entzun); Zundert, Ipar Brabant, 1853ko martxoaren 30a - Auvers-sur-Oise, Val-d'Oise, 1890eko uztailaren 29a) margolari postinpresionista herbeheretar ospetsua izan zen. Hamarkada bakarrean 2.100 artelan inguru egin zituen, haien artean 860 oleo-margolan, gehiengoak bere bizitzako azken bi urteetan margotuak.^[1]

Haren artelana paisaia, natura hil, erretratu eta auto-erretratuek osatzen dute, kolore indartsu eta pintzelkada adierazgarri zein oldarkorrengatik bereiziak, gerora arte modernoaren oinarri izan zirenak. Bere buruaz beste egin zuen 37 urterekin gaixotasun eta txirotasunez beteriko bizitza baten ostean.

Familia dirudun batean jaioa, umetan izaera serio, isil eta adimenduna zuen, marrazten txikitan hasi zelarik. Gaztetan arte merkatari bezala egin zuen lan, asko bidaiatuz, baina Londresera bizitzera joatean beheraldia eduki zuen. Hori zela eta, erlijiorantz jo zuen, Belgikako hegoaldean misiolari protestante bezala jardunez. Gaixo eta bakardadean zegoen 1881ean margotzera bueltatu aurretik, bere gurasoen etxera itzultzean. Theo anai gazteak ekonomikoki mantendu zuen, bien artean gutun bidezko posta-truke luzea mantenduz. Bere lan goiztiarrek, gehienbat natura hil eta nekazarien erretratuak, geroagoko lanetatik bereizten diren kolore bizien seinale batzuk dituzte. 1886an Parisera joan zen, eta Émile Bernard zein Paul Gauguin bezalako abangoardismo mugimenduko partaideak ezagutu zituen, inpresionismoaren sentiberatasunaren aurkakoak zirenak. Bere lana garatu ahala, natura hil eta inguruko naturaren ikuspuntu berri bat eratu zuen. Margolanak argiagoak eta biziagoak bilakatzen joan ziren, eta 1888an Frantziako hegoaldean zegoen Arlesen egin zuen egonaldian, estiloak bere momentu gorena lortu zuen.^[2]

Denboraldi horretan, hainbat aztergai probatzeari ekin zion eta olibondo, gari-soro eta ekiloreak marraztu zituen.

Van Goghek pasarte psikotikoak eta eldarnioa jasaten zituen eta bere buru osasunaz kezkatzen zen arren, bere osasun fisikoa baztertu zuen nahikoa jan gabe eta oso zintzurkoia izanaz. Bere lagun Gauguinekin zuen harremana haserrealdi batean bizarra mozteko labainarekin ezkerreko belarriaren zati bat moztean amaitu zen. Ondoren, Saint-Rémyko ospitale psikiatrikoetan denboraldi bat eman zuen. Senda-agiria eman ziotenean, Auvers-sur-Oisera joan zen, Parisetik hurbil, non Paul Gachet sendagile homeopatikoaren ardurapean geratu zen. Depresioaz jarraitu zuen 1890eko uztailaren 27a arte: egun hartan, bere bularrari tiro egin zion errebolber batekin.^[3] Zaurien ondorioz, bi egun geroago hil zen.

Van Goghek bizi izan zen bitartean ez zuen arrakastarik lortu; ostera, zoro eta okertzat hartzen zuten. Bere buruaz beste egindakoan bilakatu zen ezagun, eta jendartean jenio ulertu gabetzat bezala ezagutua izan zen, erotasun eta bikaintasuna batzen zituen artista. XX. mendearekin batera hasi zen Van Goghen ospea handitzen, bere margotze estiloa Fauvista eta Expresionista alemaniarrek gorpuztu zutenean. Margolari ezagun, baina tragiko bezala gogoratzen da Van Gogh, izaera asaldatuak artistaren ideal erromantikoa mantentzen duena.^[2]

1. ↑ (Ingelesez) Sweetman, David. (1990). Van Gogh: His Life and His Art. Touchstone, p. 7 or. ISBN 978-0-671-74338-3..
2. ↑ ^{a b} (Ingelesez) McQuillan, Melissa. (1989). Van Gogh. Thames and Hudson, p. 198 or. ISBN 978-0-500-20232-6..
3. ↑ (Frantsesez) Le revolver avec lequel Van Gogh se serait mortellement blessé en vente à Paris. Le Figaro.