Zilio

Zilioak edo betileak^[1] organismo eukariotoen zelula batzuetan aurkitzen diren egitura mikrotubularrak dira. Hala ere, zelula-horma duten eukariotoetan, onddoetan, ez dira agertzen. Zelularen gainazal askeetan daude zelula-mintza inguratuz. Beren eginkizuna zelularen ingurunea higitzea da, esaterako trakeako zelula ziliodunek mukia, hautsa... ahorantz higiarazten dituzte.

Zilioak egitura aldetik flageloen antzekoak diren arren, ezberdintasun mikroskopiko garrantzitsuak dituzte. Zilioak ugariak eta laburragoak dira, eta flageloak, ostera, banaka ageri dira eta lodiagoak eta luzeagoak dira.

Aitzitik, beren funtzionamendu txarrarekin erlazionatutako patologiak ere badira. Hauei "ziliopatia" izena ematen zaie.

Zilioei "betile" deitzea proposatu izan da; batetik, zilio espainieraz baino ez delako erabiltzen biologian, eta, bestetik, alemanez, errusieraz, frantsesez eta polonieraz, behintzat, betilearen izen arrunta erabiltzen dutelako.^[2]

1. ↑ «Zehazki - UPV/EHU» www.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2022-03-21).
2. ↑ Ibon Sarasola. (1998). «zilio» Euskara batuaren ajeak. Alberdania, 178 or. ISBN 848866950X..