Zinismo (filosofia)

Zinismoa Antzinako Grezian K.a. V mendean agertutako filosofiaren pentsamendu-eskola bat da, zinikoek praktikatzen dutena (antzinako grezieraz, Κυνικο; latinez, Cynici). Hala ere, zinikoei "eskola" deitzeak zailtasunen bat planteatzen du hain ohikoa ez den eta hain antiteorikoa ez den talde batentzat.^[1]

Zinikoentzat, bizitzaren helburua modu bertutetsuan bizitzea da, eta horrek naturarekin bat bizitzea esan nahi du. Haien oinarrizko interesak etikoak dira, baina ulertzen dute etika bizitzeko modu gisa, azalpena behar duen doktrina gisa baino. Beraz, askesia, grekozko hitz bat, bere buruaren entrenamendua edo praktikoa esan nahi duena, funtsezkoa da. Izaki arrazionalak diren aldetik, pertsonek zoriontasuna lor dezakete entrenamendu zorrotz baten bidez eta modu naturalean biziz, aberastasun, botere eta ospe desira konbentzional guztiak baztertuz.

Lehen zinikoa Antistenes izan zen, Sokratesen ikaslea, zeinarengandik eragin nabarmena jaso zuen. Ziniko famatuena, gehienen iritziz, Diogenes Sinopekoa izan zen: haren bizitzak bere pentsamoldea islatzen duten hainbat anekdotaz ilustratzen da, hala nola upel baten barruan bizi zela edo kriseilu batez ibiltzen zela hara eta hona pertsona zuzen baten bila, inoiz aurkitu gabe^[2]. Beste ziniko famatu batzuk Krates Tebaskoa eta Hiparkia haren emaztea izan ziren. Kratesek bere aberastasuna oparitu zuen Atenasen pobrezia zinikoko bizitza bat bizi ahal izateko.

Zinismoa, pixkanaka, K. a. III. mendearen ondoren gutxitu egin zen. I. mendean, Erromatar Inperioaren sorrerarekin, zinikoak eskean eta predikatzen aurki zitezkeen inperioko hiri guztietan. Bere ideia aszetiko eta erretorikoak kristautasun goiztiarrean agertu ziren. XIX. mendean, filosofia zinikoaren alderdi negatiboak azpimarratzeak zinismoaren ulermen modernoa ekarri zuen, sinesgaiztasuna giza motibo eta ekintzen zintzotasunean edo ontasunean antolatzera.

1. ↑ «Cynics | Internet Encyclopedia of Philosophy» www.iep.utm.edu (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
2. ↑ «Diogenes Laertius: Life of Diogenes, from Lives of the Philosophers, translated by C.D. Yonge» web.archive.org 2007-10-21 (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).