Foks

foks
taksonomy
ryk dieren (Animalia) stamme rêchstringdieren (Chordata) klasse sûchdieren (Mammalia) skift rôfdieren (Carnivora) famylje hûneftigen (Canidae) skaai foksen (Vulpes)
soarte
Vulpes vulpes
Linnaeus, 1758
IUCN-status: net bedrige
ferspriedingsgebiet
lânseigen ferspriedingsgebiet      troch de minske yntrodusearre as eksoat

Dizze side giet oer it hûneftige rôfdier. Foar oare betsjuttings, sjoch: Foks (betsjuttingsside).

De foks (wittenskiplike namme: Vulpes vulpes), ek fokse of fos,^[1] en ta ûnderskie fan oare foksesoarten ek wol de reade foks of rea(d)foks of de gewoane foks neamd, is in sûchdier út it skift fan 'e rôfdieren (Carnivora), de famylje fan 'e hûneftigen (Canidae) en it skaai fan 'e foksen (Vulpes). In mantsje is in rikelfoks of koartwei rikel, en in wyfke is in moerfoks. Dit bist is lânseigen yn hast hiel Jeraazje en Noard-Amearika, mei dêropta ferskate dielen fan Noard-Afrika. Hy komt ek in protte foar yn Austraalje, dêr't er in skealike, troch de minske yntrodusearre eksoat is.

Fan oare foksesoarten ûnderskiedt de (reade) foks him troch syn oranje kleur, syn mânskere lichemsgrutte en syn folle gruttere fersprieding, dy't it gefolch is fan syn bettere oanpassingsfermogen. Foksen binne foar it meastepart karnivoaren, dy't yn pearkes of lytse famyljegroepkes libje. Der wurde 46 ûndersoarten erkend. De foks hat in lange skiednis fan ynteraksje mei de minske, net inkeld as ûngedierte dat bestriden wurde moat, mar ek as in bist dat bejage is om syn pels en domestisearre foar de pelsdierfokkerij. Yn 'e minsklike kultuer is de foks sprekwurdlik wurden foar slûchslimmens. De IUCN klassifisearret de foks as net bedrige.

1. ↑ Zantema, J.W., Frysk Wurdboek: Frysk-Nederlânsk, Drachten/Ljouwert, 1984 (Utjouwerij A.J. Osinga/Fryske Akademy), ISBN 9 06 06 64 40X, s. 306..