Corea do Sur

Corea do Sur

대한민국 (ko)
Bandeira Brasón
Himno	Aegukga (pt) (1948)
Lema	«홍익인간(弘益人間): 널리 인간을 이롭게 하라»
Localización
36°N 128°L / 36, 128Coordenadas: 36°N 128°L / 36, 128
Territorio reivindicado por	Corea do Norte
Capital	Seúl
Contén a división administrativa	Busan (1995–) Chungcheong do Norte (pt) (1948–) Chungcheong do Sul (pt) (1948–) Daegu (1995–) Daejeon (pt) (1995–) Gangwon (pt) (1948–) Gwangju (pt) (1995–) Gyeonggi (pt) (1948–) Gyeongsang do Norte (pt) (1948–) Gyeongsang do Sul (pt) (1948–) Incheon (pt) (1995–) Jeju (2006–) Jeolla do Norte (pt) (1948–) Jeolla do Sul (pt) (1948–) Sejong (pt) (2012–) Seúl (1949–) Ulsan (pt) (1995–)
Poboación
Poboación	51.466.201 (2017) (513,15 hab./km²)
Lingua oficial	lingua coreana língua de sinais coreana (pt)
Relixión	Protestantismo, budismo e catolicismo
Xeografía
Parte de	Asia Oriental MIKTA (pt)
Superficie	100.295 km²
Bañado por	Mar Amarelo, South Sea (en) , Mar do Xapón e Mar da China Oriental
Punto máis alto	Halla-san (1.947 m)
Punto máis baixo	Mar do Xapón (−2.985 m)
Comparte fronteira con	Corea do Norte República Popular da China Xapón
Datos históricos
Precedido por	Corea
Creación	15 de agosto de 1948
Día festivo	Aninovo (1 de xaneiro) Seollal (pt) (Lunar/Lunisolar New Year's Day (en) ) Samiljeol (en) (1 de marzo) Buddha's birthday (en) (8th day of the 4th month in the Chinese calendar (en) ) Children's day (en) (5 de maio) Memorial Day (en) (6 de xuño) Dia da Liberação da Coreia (pt) (15 de agosto) Chuseok (pt) (15th day of the 8th month of the Chinese lunar calendar (en) ) Gaecheonjeol (pt) (3 de outubro) Dia de Hangul (pt) (9 de outubro) Nadal (25 de decembro)
Organización política
Forma de goberno	república presidencialismo
Órgano executivo	Government of South Korea (en)
• Presidente	Yoon Suk-yeol (pt) (2022–)
Órgano lexislativo	Assembleia Nacional da Coreia do Sul (pt) Circunscrición: 253, (Escano: 300)
Máxima autoridade xudicial	Supreme Court of Korea (en)
Membro de	Banco Africano de Desenvolvemento Grupo de Fornecedores Nucleares (pt) ASEAN Regional Forum (en) ../... 30+
PIB nominal	1.810.955.871.381 $ (2021)
Moeda	Won surcoreano
Identificador descritivo
Fuso horario	Horário na Coreia do Sul (pt) UTC+09:00 Asia/Seoul (en)
Dominio de primeiro nivel	.kr e .한국 (en)
Prefixo telefónico	+82
Teléfono de emerxencia	112, 119 e 113
Código de país	KR
Páxina web	korea.go.kr…

Este artigo amosa escritos coreanos. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Corea do Sur,^[1] oficialmente República de Corea (coreano: Daehan Minguk listen (Hangul: 대한 민국; Hanja: 大韓民國), é un país asiático que ocupa a metade sur da Península de Corea.^[2] O nome Corea deriva do Reino de Goryeo, tamén pronunciado Koryŏ. Comparte fronteira terrestre con Corea do Norte, e a través de mar, co Xapón polo leste e coa China polo oeste. Case a metade da poboación reside na área metropolitana da capital, Seúl, que é a segunda maior do mundo,^[3][4] con máis de 25 millóns de habitantes.

Corea estivo habitada dende o período do paleolítico inferior^[5] e a súa civilización comezou coa fundación do Gojoseon. Despois da unificación dos Tres reinos de Corea en 668, seguiu un milenio de relativa tranquilidade baixo dinastías que duraron séculos, e por un florecemento do comercio, a cultura, a literatura e a ciencia.^[6] Foi anexionada polo Imperio do Xapón en 1910, e despois da súa derrota en 1945, Corea foi dividida nas zonas de ocupación da Unión Soviética e os Estados Unidos, converténdose a última na República de Corea en 1948. Malia que as Nacións Unidas declararon nunha resolución que a República era o único goberno lexítimo de Corea,^{[Cómpre referencia]} un réxime comunista estableceuse no Norte, que invadiu o Sur en 1950 e comportou á Guerra de Corea, que rematou de facto en 1953.

Entre 1962 e 1994, o tigre económico de Corea do Sur medrou un 10% anual, alimentado por un crecemento anual das exportacións do 20%,^[7] nun período chamado Milagre do Río Han que transformou o país nunha economía avanzada e de altos ingresos e na onceava maior do mundo en 1995. Na actualidade,^[cando?] Corea do Sur é o oitavo país en comercio internacional,^[8] unha potencia rexional co décimo maior gasto en defensa militar e membro fundador do G20 e da Cooperación Económica Asia-Pacífico.^[9] Dende a caída do goberno militar en 1987, os surcoreanos gozan de amplas liberdades civís e dunha asentada democracia clasificada no segundo posto en Asia segundo o Índice de democracia.^[10] No 2009, Corea do Sur converteuse no primeiro país do mundo antigo receptor de axuda exterior en unirse ó Comité de Axuda ó Desenvolvemento da OCDE, sendo un dos grandes doantes.^[7] A súa cultura popular ten unha considerable influencia en Asia e está a estenderse globalmente nun proceso chamado a Onda coreana.^[11]

Corea do Sur é un país desenvolvido, clasificado no posto 15 no Índice de Desenvolvemento Humano, o máis alto de Asia oriental. En termos de salario medio, ten a taxa máis alta de Asia e a décima do mundo.^[12] Posúe indicadores altos en educación, saúde, xustiza e goberno, facilidade de crear negocios, transparencia do goberno, seguridade no traballo, tolerancia e inclusión. O 64% dos surcoreanos entre 25 e 34 anos ten un título de educación terciaria, o máis alto da OCDE. Destina o 3,74% do seu PIB en investigación e desenvolvemento, o segundo máis alto do mundo. O país máis innovador do mundo segundo Bloomberg Innovation Quotient,^[13] é o sétimo exportador mundial,^[8] con multinacionais de alta como Samsung, Hyundai-Kia e LG. É o líder global de tecnoloxías avanzadas, coa máis alta velocidade de conexión a Internet, no primeiro posto do Índice ICT de desenvolvemento, e-Government e penetración de 4G LTE, e o segundo con maior penetración do teléfono intelixente.

1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para surcoreano.
2. ↑ Modelo:CIA World Factbook
3. ↑ Forstall, Richard L.; Greene, Richard P.; Pick, James B. (2009-7). "WHICH ARE THE LARGEST? WHY LISTS OF MAJOR URBAN AREAS VARY SO GREATLY". Tijdschrift voor economische en sociale geografie (en inglés) 100 (3): 277–297. doi:10.1111/j.1467-9663.2009.00537.x. 
4. ↑ Tijdschrift voor economische en sociale geografie 100, 277 (2009), Table 4
5. ↑ "Ancient civilizations". Canadá: Royal Ontario Museum. 12 de decembro de 2005. Consultado o 25 de abril de 2010. 
6. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 10 de xuño de 2014. Consultado o 25 de outubro de 2014. 
7. ↑ ^{7,0 7,1} "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 02 de maio de 2014. Consultado o 25 de outubro de 2014. 
8. ↑ ^{8,0 8,1} 韓 세계무역 점유율 순위 외환위기 이후 첫 하락
9. ↑ "South Korea: Economic and social developments". Encyclopædia Britannica. Consultado o 18 de febreiro de 2010. 
10. ↑ http://www.eiu.com/Handlers/WhitepaperHandler.ashx?fi=Democracy_Index_2013_WEB-2.pdf&mode=wp&campaignid=Democracy0814^{[Ligazón morta]}
11. ↑ South Korea's K-pop craze lures fans and makes profits
12. ↑ Where are you on the global pay scale? Arquivado 22 de outubro de 2014 en Wayback Machine., BBC
13. ↑ http://www.bloomberg.com/slideshow/2014-01-22/30-most-innovative-countries.html#slide32