Mar Caspio

Mar Caspio
Каспи́йское мо́ре
Localización administrativa
Estado	Acerbaixán Irán Casaquistán Rusia Turkmenistán
División	13 raions (AZE) Provincias de Guilán, Mazandarán e Golestán (IRN) Provincias de Mangystau e Atyrau (KAZ) Daguestán, República dos Calmucos e óblast de Astrakán (RUS) Provincia de Balkan (TKM)
Localización xeográfica
Continente	Asia Central
Xeografía
Illas interiores	+ de 26
Afluentes	Ríos Volga, Ural, Kura e Terek
Cidades ribeiregas	Bakú (Acerbaixán) e Rasht (IRN); Aktau (KAZ), Majachkalá (RUS) e Türkmenbaşy (TKM)
Características
Superficie	371 900 km²
Lonxitude máxima	1210 km (N-S)
Anchura máxima	210-436 km (E-O)
Lonxitude costa	7000 km
Profundiade máxima	1025 m
Profundidade media	187 m
Altitude	-28m
Capacidade	69 400 km³
Outros datos
efluentes	Evaporación
Conca fluvial	Endorreica
área drenada	3 626 000 km²[1]
Mapa
Localización do lago.
v c e

O Mar Caspio^[2] é a masa de auga pechada máis grande do mundo, a miúdo descrita como o lago máis grande do mundo ou un mar en toda regra.^[3][4][5] É unha conca endorreica situada entre Europa e Asia: ao leste do Cáucaso, ao oeste da ampla estepa da Asia Central, ao sur das fértiles chairas do sur de Rusia na Europa Oriental e ao norte da montañosa meseta iraniana da Asia Occidental.

Ten unha superficie de 371 000 km² (excluída a lagoa altamente salina de Kara Bogaz Gol, ao leste), unha superficie aproximadamente igual á de Xapón, cun volume de 78 200 km^3[6][7] con características comúns tanto cos mares como cos lagos. A miúdo é considerado o lago maior do mundo, aínda que non é de auga doce senón salgada.^[8][9]

Ten numerosas Illas, a maior das cales é a de Ogurja Ada, que ten 47 quilómetros de lonxitude; cara ao norte a maioría das illas son pequenas e deshabitadas.

Ten unha salinidade de aproximadamente o 1,2% (12 g/L), ao redor dun terzo da salinidade media da auga do mar.

Limita ao nordés con Casaquistán, ao noroeste con Rusia, ao suroeste con Acerbaixán, ao sur con Irán e ao sueste con Turcomenistán. O mar esténdese 1200 km de norte a sur, cunha anchura media de 320 km. A súa cobertura bruta é de 386 400 km² e a superficie está a uns 27 m por baixo do nivel do mar. O seu principal caudal de auga doce é o Volga, o río máis longo de Europa, entra polo extremo norte, pouco profundo. Dúas concas profundas forman as súas zonas central e meridional. Estas dan lugar a diferenzas horizontais de temperatura, salinidade e ecoloxía. O fondo mariño do sur alcanza os 1023 m por baixo do nivel do mar, o que constitúe a segunda depresión natural non oceánica máis baixa da Terra despois do lago Baikal (-1180 m). Os relatos escritos dos antigos habitantes da súa costa percibían o mar Caspio como un océano, probablemente debido á súa salinidade e gran tamaño. Cunha superficie de 371 000 km², o mar Caspio é case cinco veces máis grande que o lago Superior, 82 000 km².^[10] O mar Caspio alberga unha gran variedade de especies e é famoso polas súas industrias do caviar e do petróleo. A contaminación provocada pola industria petroleira e as presas dos ríos que desembocan nel prexudicaron a súa ecoloxía. Prevese que durante o século XXI a profundidade do mar diminuirá entre 9 e 18 m debido ao quecemento global e ao proceso de desertización, provocando un ecocidio.^[11][12][13]

Na antigüidade, coñecíase como o océano Hircaniano ou tamén mar Khazar e mar Khvalisian.

1. ↑ van der Leeden, Troise, and Todd, eds., The Water Encyclopedia. Second Edition. Chelsea F.C., MI: Lewis Publishers, 1990, p. 196.
2. ↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1299. ISBN 9788482887524. 
3. ↑ "Convention on the Legal Status of the Caspian Sea". President Of Russia (en inglés). 2018-08-12. Arquivado dende o orixinal o 2022-03-12. Consultado o 9 de novembro do 2023. 
4. ↑ "Is the Caspian a sea or a lake?". The Economist (en inglés). 2018-08-16. ISSN 0013-0613. Arquivado dende o orixinal o 2018-08-19. Consultado o 9 de novembro do 2023. 
5. ↑ Zimnitskaya, Hanna; von Geldern, James (2011-01-01). "Is the Caspian Sea a sea; and why does it matter?". Journal of Eurasian Studies (en inglés) 2 (1). pp. 1–14. ISSN 1879-3665. doi:10.1016/j.euras.2010.10.009. 
6. ↑ Lake Profile: Caspian Sea. LakeNet.
7. ↑ Leong, Goh Cheng (1995-10-27). Certificate Physics And Human Geography; Indian Edition (en inglés). Oxford University Press. p. 66. ISBN 978-0-19-562816-6. Arquivado dende o orixinal o 2022-10-16. Consultado o 9 de novembro do 2023. 
8. ↑ CaspianEnvironment.org (ed.). "Caspian Sea » General background". Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2010. Consultado o 28 de outubro do 2010. 
9. ↑ ESA.int (ed.). "ESA: Observing the Earth - Earth from Space: The southern Caspian Sea". Consultado o 28 de outubro do 2010. 
10. ↑ "Great Lakes – Physical Facts". United States Environmental Protection Agency. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2010. Consultado o 9 de novembro do 2023. 
11. ↑ Dumont, Henri (outubro de 1995). "Ecocide in the Caspian Sea". Nature (en inglés) 377 (6551). pp. 673–674. Bibcode:1995Natur.377..673D. ISSN 1476-4687. doi:10.1038/377673a0. 
12. ↑ Wesselingh, Frank; Lattuada, Matteo (2020-12-23). "The Caspian Sea is set to fall by 9 metres or more this century – an ecocide is imminent". The Conversation (en inglés). Consultado o 9 de novembro do 2023. 
13. ↑ Prange, Matthias; Wilke, Thomas; Wesselingh, Frank P. (2020). "The other side of sea level change". Communications Earth & Environment (en inglés) 1 (1). p. 69. Bibcode:2020ComEE...1...69P. doi:10.1038/s43247-020-00075-6.