Tanzania

Nagkaykaysa a Republika ti Tanzania
*Jamhuri ya Muungano wa Tanzania* (Swahili)
Nagkaykaysa a Republika ti Tanzania Jamhuri ya Muungano wa Tanzania (Swahili)
	Wagayway Eskudo
	Napili a pagsasao: "Uhuru na Umoja" (Swahili); "Wayawaya ken Panagkaykaysa"
	Nailian a kanta: Mungu ibariki Afrika (Swahili); Apo Dios Bendisionam ti Aprika
	Lokasion ti Tanzania (nangisit nga asul) – idiay Aprika (napusasaw nga asul ken nangisit a kolordapo); – idiay Kappon ti Aprika (napusasaw nga asul)
Kapitolio	Dodoma
Kadakkelan a siudad	Dar es Salaam
Opisial a sasao	Swahili (de facto); Inglesa;
Nagan dagiti umili	Tanzania, Taga-Tanzania
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika
• Presidente	Samia Suluhu
• Kangrunaan a Ministro	Kassim Majaliwa
Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Pannakawayawaya manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian
• Tanganyika	9 Disiembre 1961
• Zanzibar ken Pemba	10 Disiembre 1963
• Panagtipon	26 Abril 1964
Kalawa
• Dagup	945,203 km2 (364,945 sq mi) (Maika-31)
• Danum (%)	6.2
Populasion
• Senso idi 2012	44,929,002
• Densidad	46.3/km2 (119.9/sq mi) (Maika-124)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$63.892 bilion
• Tunggal maysa a tao	$1,515
GDP (nominal)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$23.333 bilion
• Tunggal maysa a tao	$553
Gini (2008)	37.6; kalalainganna
HDI (2012)	0.466; ababa · Maika-152
Kuarta	Siling ti Tanzania (TZS)
Sona ti oras	UTC+3 (EAT)
• Kalgaw (DST)	UTC+3 (saan a mapalpaliiw)
Pagmanehuan	kanigid
Kodigo ti panagtawag	+255
Kodigo ti ISO 3166	TZ
TLD ti internet	.tz
	Iti nangatngato nga edukasion ken dagiti kangatuan a korte.; +007 manipud idiay Kenya ken Uganda.;
	Dagiti karkulo ti populasion para iti daytoy a pagilian ket nalawag a mangiramraman kadagiti nagbanagan ti mortalidad gapu ti AIDS; daytoy ket mabalin a mangibaba ti panagnamnama ti biag, ti nangatngato a mortalidad dagiti maladaga ken gatad ti ipupusay, mangibaba ti gatad ti populasion ket panagdakkel, ken mangbaliw iti pannakaiwarwaras ti populasion babaen ti edad ken sekso a manamnama.

Ti Tanzania, opisial a ti Nagkaykaysa a Republika ti Tanzania (Swahili: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania),^[4] ket maysa a pagilian idiay Daya nga Aprika. Daytoy ket nagbeddengan babaen ti Kenya ken Uganda iti amianan; ti Rwanda, Burundi ken ti Demokratiko a Republika ti Kongo iti laud; ken ti Zambia, Malawi ken Mozambique iti abagatan. Ti akindaya a pagbeddengan ti pagilian ket pinorma babaen ti Taaw Indiano. Ti Tanzania ket aglaon pay iti Kilimanjaro, ti kangatuan a bantay iti Aprika.

Ti pagilian ket nabingbingay kadagiti 30 rehion: lima idiay semi-autonomo nga is-isla iti Zanzibar ken 25 idiay kangrunaan a daga ti dati a Tanganyika.^[5] Ti daulo ti estado ket ni Presidente Jakaya Mrisho Kikwete, a naelektado idi 2005. Manipud idi 1996, ti opisial a kapitolio ti Tanzania ket isun ti Dodoma, nga idiay ti parlamento ti pagilian ken pakabirukan dagiti opisisna ti gobierno.^[6] Iti baetan ti panakawayawaya ken idi 1996, ti nangruna nga aplaya a siudad iti Dar es Salaam ket nagserserbi a kas ti politikal a kapitolio ti pagilian. Tatta nga aldaw, daytoy ket agtultuloy a kangrunaan a komersial a siudad ti Tanzania ken ti de facto a tugaw ti kaaduan a patakder ti gobierno .^[5]^[7] Daytoy ti kangrunaan a pagsangladan ti baybay para iti pagilian ket dagiti naserran ti daga a kaarrubana.

Ti nagan a "Tanzania" ket nagtaud kadagiti nagan ti dua nga estado, ti Tanganyika ken ti Zanzibar, a nagkaykaysa idi 1964 tapno mangporma ti Republika ti Tanganyika ken Zanzibar, ken kalpasan ti isu met laeng a tawen, nanaganan daytoy idi ti Nagkaykaysa a Republika ti Tanzania.^[8] Dagiti Artikulo ti Kappon ket isu dagitoy ti kangrunaan a pundasion ti Tanzania.

^ "Ti nailian a populasion ket addaan iti 45 a riwriw". Daily News. 1 Enero 2013. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-01-04. Naala idi 30 Enero 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "Tanzania". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 2012-04-22.
^ "Gini Coefficient". CIA World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-06-25. Naala idi 2012-01-25.
^ Tanzania. Dictionary.com. Dictionary.com Unabridged (v 1.1). Random House, Inc. (naala idi: 27 Marso 2007). Daytoy ket asitgan ti Swahili a pannkabalikas [tanzaˈni.a]. Nupay kasta, ti /tænˈzeɪniə/ ket nangnangeg pay iti Ingles.
^ ^a ^b Ahensia ti Sentral nga Intelihensia (2009). "Tanzania". The World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2020-11-27. Naala idi 25 Enero 2010.
^ "Ti Nailian a Website ti Tanzania". Tanzania.go.tz. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-05-29. Naala idi 2010-05-01.
^ "Ti Nailian a Website ti Tanzania: Bariweswes ti pagilian". Tanzania.go.tz. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-05-29. Naala idi 2010-05-01.
^ "The World Factbook – Tanzania" Naiyarkibo 2020-11-27 iti Wayback Machine, CIA, 2006

Biddut ti dakamat: Adda dagiti etiketa ti <ref> para iti grupo a nanaganan ti "note", ngem awan ti nabirukan a kapada nga etiketa ti <references group="note"/>, wenno awan ti pangrikep ti </ref>

[1] "Ti nailian a populasion ket addaan iti 45 a riwriw". Daily News. 1 Enero 2013. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-01-04. Naala idi 30 Enero 2013.

[imf2-2] "Tanzania". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 2012-04-22.

[cia-3] "Gini Coefficient". CIA World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-06-25. Naala idi 2012-01-25.

[5] Tanzania. Dictionary.com. Dictionary.com Unabridged (v 1.1). Random House, Inc. (naala idi: 27 Marso 2007). Daytoy ket asitgan ti Swahili a pannkabalikas [tanzaˈni.a]. Nupay kasta, ti /tænˈzeɪniə/ ket nangnangeg pay iti Ingles.

[factbook-6] Ahensia ti Sentral nga Intelihensia (2009). "Tanzania". The World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2020-11-27. Naala idi 25 Enero 2010.

[7] "Ti Nailian a Website ti Tanzania". Tanzania.go.tz. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-05-29. Naala idi 2010-05-01.

[official_website-8] "Ti Nailian a Website ti Tanzania: Bariweswes ti pagilian". Tanzania.go.tz. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-05-29. Naala idi 2010-05-01.

[autogenerated1-9] "The World Factbook – Tanzania" Naiyarkibo 2020-11-27 iti Wayback Machine, CIA, 2006

[1]

[2]

[3]

[note 1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Nagkaykaysa a Republika ti Tanzania Jamhuri ya Muungano wa Tanzania (Swahili)
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: "Uhuru na Umoja" (Swahili) "Wayawaya ken Panagkaykaysa"
Nailian a kanta: Mungu ibariki Afrika (Swahili) Apo Dios Bendisionam ti Aprika
Lokasion ti Tanzania (nangisit nga asul) – idiay Aprika (napusasaw nga asul ken nangisit a kolordapo) – idiay Kappon ti Aprika (napusasaw nga asul)
Kapitolio	Dodoma
Kadakkelan a siudad	Dar es Salaam
Opisial a sasao	Swahili (de facto) Ingles^a
Nagan dagiti umili	Tanzania, Taga-Tanzania
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika

• Presidente	Samia Suluhu
• Kangrunaan a Ministro	Kassim Majaliwa

Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Pannakawayawaya manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian

• Tanganyika	9 Disiembre 1961
• Zanzibar ken Pemba	10 Disiembre 1963
• Panagtipon	26 Abril 1964

Kalawa
• Dagup	945,203 km² (364,945 sq mi) (Maika-31)
• Danum (%)	6.2
Populasion
• Senso idi 2012	44,929,002^[1]
• Densidad	46.3/km² (119.9/sq mi) (Maika-124)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$63.892 bilion^[2]
• Tunggal maysa a tao	$1,515^[2]
GDP (nominal)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$23.333 bilion^[2]
• Tunggal maysa a tao	$553^[2]
Gini (2008)	37.6^[3] kalalainganna
HDI (2012)	0.466 ababa · Maika-152
Kuarta	Siling ti Tanzania (TZS)
Sona ti oras	UTC+3 (EAT)
• Kalgaw (DST)	UTC+3 (saan a mapalpaliiw)
Pagmanehuan	kanigid
Kodigo ti panagtawag	+255^{[note 1]}
Kodigo ti ISO 3166	TZ
TLD ti internet	.tz
Iti nangatngato nga edukasion ken dagiti kangatuan a korte. +007 manipud idiay Kenya ken Uganda.
Dagiti karkulo ti populasion para iti daytoy a pagilian ket nalawag a mangiramraman kadagiti nagbanagan ti mortalidad gapu ti AIDS; daytoy ket mabalin a mangibaba ti panagnamnama ti biag, ti nangatngato a mortalidad dagiti maladaga ken gatad ti ipupusay, mangibaba ti gatad ti populasion ket panagdakkel, ken mangbaliw iti pannakaiwarwaras ti populasion babaen ti edad ken sekso a manamnama.