Philosophia Indica

Philosophia Indica (Sanscritice darśana) in variis philosophicis subcontinentis Indici traditionibus consistit. Post Indiam mediaevalem (circa 1000–1500), scholae cogitationis philosophicae Indicae a traditione Brahmanica aut orthodoxa aut non orthodoxa (āstika aut nāstika) descriptae sunt,^[1][2] num habeant Vedam fontem scientiae qui errare non potest.^[3] Sunt sex scholae philosophiae Hinduanae orthodoxae—Nyaya, Vaisheshika, Samkhya, Yoga, Mīmāṃsā, Vedanta—et tres scholae heterodoxae—Iainistica, Buddhistica, Cārvāka. Sunt autem aliae rationes descriptionis; Vidyaranya, exempli gratia, sedecim philosophiae Indicae scholas agnoscit, eis quae ad traditiones Śaiva et Raseśvara pertinent non exceptis.^[4]

Principales philosophiae Indicae scholae plerumque inter annum 1000 a.C.n. et prima saecula aerae vulgaris rite compositae sunt. Secundum Sarvepalli Radhakrishnan philosophum, prima harum scholarum, quae ex tempore Vedico exeunte (1000–500 a.C.n.) cum Upanishad componerentur, sunt "primae orbis terrarum compositiones philosophicae."^[5][6] Certamen et coniunctio variarum scholarum earum annos primos acris erat, praecipue ab anno 800 a.C.n. ad 200 a.C.n. Nonnullae scholae, inter quas Iainismus, Buddhismus, Śaiva, et Advaita Vedanta supersunt, sed aliae, sicut Ādi Śaṅkara et Ājīvika, defecerunt; aut assimilatae aut exstinctae sunt. Saecula sequentia commenterios et redintegrationes a Sri Aurobindo, Prabhupāda, et aliis usque ad saeculum vicensimum durantes produxerunt.

Secundum philosophos Indicos (dārśanika) antiquitatis, philosophia fuit necessitas utilis, quae colenda erat ut ratio qua homines vitam optime degerent intellegatur. Ergo mos fuit ut ei explicarent rationem qua eorum sententiae et commentarii fines humanos (puruṣārtha) servirent. Philosophia Indica ergo distincta est ob eius adhibitionem rigoris analytici ad quaestiones metaphysicas. Per singula de natura realitatis ac structura et opere animae humanae, rationem subtiliter investigat qua eorum coniunctio indicia salvationis humanae (moksha) habeant. Sapientes (rishi) philosophiam condiderunt, ponentes ordinem unitarium (ṛta) sub universo iacere, et in omnibus intra id manere. Variae scholae hunc ordinem et entitatem metaphysicam ex eius fonte (Brahman) explicare conati sunt. Notio ius naturale (dharma) fuit fundamenta scientiae per quam vita terrestris vivi debuit.