Madagasikara

((mg))

Repoblikan'i Madagasikara ((mg))


(Antsipirihany)	(Antsipirihany)

Teny filamatra : Fitiavana, Tanindrazana, Fandrosoana

Teny ofisialy

malagasy
frantsay

Renivohitra

Antananarivo
18°54′57″S 47°31′18″E / 18.91583°S 47.52167°E

Tanàna lehibe indrindra

Antananarivo

Fitondrana sy governemanta
- Filoha
- Praiminisitra Repoblika
Andry Rajoelina
Christian Ntsay

Velarantany
- Tontaliny
- Rano (%) faha 46
587 040 km²
0,95

Isam-ponina
- Tontaliny (2010)
- hakitroka

faha 53
22,005,222 mpo.
36.25 mpo./km²

{{{1}}}

Anaran'ny mponina Malagasy

Sandam-bola Ariary (MGA)

Faritr'ora UTC +3

Hiram-pirenena

Ry Tanindrazanay malala ô

Valan-tsehatra internet

Antso
an-tariby +261

I Madagasikara na Repoblikan' i Madagasikara dia firenena ao amin' ny Ranomasimbe Indianina. Izy no nosy fahefatra lehibe indrindra eto an-tany. I Antananarivo no renivohiny. Manana velarana mirefy 587 000 km² izy ary manana sakany mirefy 580 km sy lavany mirefy 1 580 km. Atao hoe Malagasy ny vahoakan' io firenena io.

Toerana fonenan' ny 5 %-n' ny biby sy ny zavamaniry misy eto amin' izao tontolo izao; ka mihoatra ny 80 %-n' ireo dia izy irery ihany no manana azy (na ahitana azy eto an-tany). Voasokajy ao anatin' ireo ny gidro sy ny rajako isankarazany, ny fosa, ny fianakaviam-borona telo sy zava-maniry toy ny zaha na renala izay ahitana sokajy karazany valo izay tsy hita amin' ny toeran-kafa ny enina..

I Madagasikara dia nipoitra tamin' ny fiparitahan' ny kôntinenta Gondwana tamin' ny taona tamin' ny taona 35 tapitrisa tal. J.K.: voalohany i Madagasikara ary i India dia nisaraka tamin' i Afrika ary 50 tapitrisa taona taoriana, nisaraka tamin' i India i Madagasikara ary nitokana teo hatramin' izao fotoana izao. Noho izany dia tsy hita na aiza na aiza afa-tsy aty Madagasikara ny 80 %n' izay karazam-biby sy karazan-javatra misy aty. Misy faritra ekôlôjika maromaro eto Madagasikara ary mihakely dia mihakely ireo faritra ekôlôjika noho ny asan' ny olombelona (tavy, fandringanana ny ala, fihazana ny biby); ankehitriny dia dimy amby 90 %-n' ny ala taloha no voaringana.

Araka ny arkeôlôjia, ny olona voalohany indrindra tonga teto Madagasikara dia tonga teo amin' ny 300-500 taor. J.K. Ireo mponina ireo dia Aostrônezianina avy any Bôrneô, ao Indônezia. Tonga 700 taona taty aoriana ny mponina Banto niampita ny Lakandranon' i Môzambika, ireo Arabo avy any avaratra, ireo Karàna ary ireo Sinoa. Tamin' ny taonjato faha-17 dia nanomboka nanjanaka ampahan-tany tao Madagasikara ny Frantsay (Fort-Dauphin, Diego-Suarez).

Samy manana ny anjarany ao amin' ny fiainana ara-kolontsaina malagasy ankehitriny ireo mponina nipetraka ary mipetraka tao Madagasikara ireo.

Nandritra ny taonjato faha-19, ny ampahany be amin' ny nosin' i Madagasikara dia voazanaky ny Fanjakan' i Madagasikara (fanjakana merina), izay naongan' ny fanafihan' ny Frantsay tamin' ny taona 1895. Ny governemanta malagasy voalohany dia tafapetraka tamin' ny 10 Ôktôbra 1958 ary tamin' ny 1960 no nambara ampahibemaso ny fahaleovantenan' i Madagasikara taorian' ny tolon' ny tia tanindrazana. I Madagasikara no anisan' ny firenena voalohany nahazo fahaleovantena tao amin' ny faritry ny Ranomasimbe Indianina ary anisan' ny voalohany indrindra amin' ny faritra atsimo aty Afrika.