Annemarie Schwarzenbach

Annemarie Schwarzenbach
Schwarzenbach met Rolleiflex Standard 621-spiegelreflexcamera (foto Anita Forrer, 1938)[1][2]
"Wirklich, ich lebe nur wenn ich schreibe"[3]
Algemene informatie
Volledige naam	Annemarie Minna Renée (Clarac-) Schwarzenbach
Pseudoniem(en)	(Dr.) Annemarie Clark
Geboren	23 mei 1908
Geboorteplaats	Zürich
Overleden	15 november 1942
Overlijdensplaats	Sils im Engadin/Segl
Land	Zwitserland
Werk
Jaren actief	1928-1942
Genre	Roman, novelle, feuilleton, reisverhaal, reportage, poëzie, fotografie
Bekende werken	Eine Frau zu sehen (Ned. vert.: Een vrouw zien) Lorenz Saladin. Ein Leben für die Berge Das glückliche Tal
Uitgeverij	o.a. Lenos Verlag, Bazel
Portaal    Literatuur

Tennessee, 1936 of 1937

Luchthaven Dübendorf, september 1939

Annemarie Minna Renée Schwarzenbach^[4] (Zürich, 23 mei 1908 – Sils im Engadin, 15 november 1942), was een Zwitserse (Duitstalige) schrijfster, journaliste, dichteres en fotografe, die vanaf 1935 de Franse nationaliteit had.

Zij leek na haar wetenschappelijke promotie in de geschiedenis op 23-jarige leeftijd voorbestemd voor een universitaire carrière, maar gaf de voorkeur aan het schrijverschap. Zij schreef romans, verhalen, feuilletons en prozagedichten. Als reis- en fotojournaliste maakte ze reportages van haar lange autotochten door vele gebieden in Europa, het Midden-Oosten, Centraal-Azië, Afrika en de Verenigde Staten.

Haar fotogenieke, charismatische verschijning met androgyne trekken werd door velen (zowel mannen als vrouwen) als onweerstaanbaar beschouwd. Ze leefde vrijgevochten en had vele homoseksuele verhoudingen. Ze was als schrijfster zeer productief, maar leed ook aan ernstige depressies en verslavingen. Ze was fel antifascistisch tijdens het interbellum en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Met haar vermogende familie, die met nazi-Duitsland sympathiseerde, was de verstandhouding zeer problematisch, maar tot een definitieve breuk kwam het niet.

Annemarie Schwarzenbach stierf na een fietsongeluk op 34-jarige leeftijd, vermoedelijk door verkeerde behandeling van haar hersenletsel. Een halve eeuw later ontstond een hernieuwde golf van belangstelling voor persoon en werk van de vergeten schrijfster, die een stroom van uitgaven, heruitgaven, biografieën en studies op gang bracht. Voor sommigen werd ze postuum een androgyne cultfiguur doordat ze speelde met haar genderidentiteit, onder meer door haar (destijds ongebruikelijke) kortgeknipte kapsel en mannenkleren. Auteurs die sinds 1987 onderzoek naar haar avontuurlijke levensloop en levenswijze hebben gedaan bespeurden geen intersekse-conditie, en ook is niet gebleken dat ze transseksueel of transgender was (geformuleerd in 21e-eeuwse terminologie). Wel was ze trots als ze voor een man of jongen werd aangezien. Sommige commentatoren zijn van mening dat ze "als lesbisch en drugsverslaafd auteur" in de 21e eeuw nog steeds met seksistische normen wordt beoordeeld.^[5]

1. ↑ Helvetica Archives
2. ↑ Zie ook de portretfoto's van Annemarie Schwarzenbach door Marianne Breslauer.
3. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam wirklich
4. ↑ Na 1935 gebruikte ze als reporter en fotografe ook de naam Annemarie Clark.
5. ↑ Julia Diana Robertson: Annemarie Schwarzenbach Died Defying Sexist ‘Norms,’ Only to be Redefined, Postmortem, By Sexist ‘Norms’, The Velvet Chronicle, 28 maart 2019. Gearchiveerd op 9 oktober 2021.