Aristophanes (blijspeldichter)

Aristophanes
	Gravure van Aristophanes tussen 1783 en 1851, prentmaker: Willem van Senus
Algemene informatie
Volledige naam	Ἀριστοφάνης
Ook bekend als	Aristofanes
Geboren	446 v.Chr.
Geboorteplaats	Athene
Overleden	386 v.Chr.
Overlijdensplaats	Athene
Land	Griekenland
Beroep	Toneelschrijver, dichter
Werk
Jaren actief	427 v.Chr. – 386 v.Chr.
Genre	Blijspel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Gravure van een imaginair portret van Aristophanes

Aristophanes (Grieks: Ἀριστοφάνης) (446 v.Chr. – 386 v.Chr.) was een Grieks dichter en schrijver van komedies. Zijn tijdgenoten schreven hem een veertigtal toneelstukken toe, waarvan elf ons bekend zijn. Hij was een rijke grondbezitter met een ruime culturele belangstelling en had nauw contact met de Atheense intellectuelen. Hij was bevriend met Socrates maar bekritiseerde deze ook. Als conservatief realiseerde hij zich de gevaren van een al te radicale democratie en van het scepticisme dat de sofisten predikten. Hij stond bekend als ongenuanceerd.

Het weinige dat we over Aristophanes weten, hebben we afgeleid uit zijn eigen stukken. Hij is geboren omstreeks 450 v.Chr. en behoorde als Atheens burger tot de fyle 'Pandionis'. Zijn eigenlijke geboorteplaats is onbekend. Aristophanes is beroemd om de komedies die hij schreef voor de twee Atheense festivals de Dionysia en de Lenaea. Dit zijn de enige nog bestaande voorbeelden van Oud-Griekse komedies. Hij schreef er waarschijnlijk 40, waarvan er 11 bewaard zijn gebleven. Zijn eerste, de Daitaleis (feestgangers aan banket), dateert uit 427 v.Chr. toen hij nauwelijks 18 jaar was. Uit de nog overgebleven fragmenten blijkt het te gaan om een satire op de morele waarden en de opvoedkundige theorieën van zijn tijdgenoten. Veel van Aristophanes' stukken zijn politiek getint en maken bekende Atheense burgers en hun gedrag in de Peloponnesische Oorlog belachelijk. Hij werd dan ook meerdere keren aangeklaagd wegens smaad.

Aristophanes' werken zijn vooral waardevol vanwege de onuitputtelijke fantasie waarmee ze zijn geschreven, zijn fijnzinnige koorlyriek en grote taalbeheersing. De hoofdthema's waren de verdediging van het vredesideaal, de culturele bedreiging door de sofisten en de verderfelijke invloed van het toneel van Euripides.